یافتن علت تاخیر گفتار کودکان یکی از دغدغه‌های والدین است. بسیاری از والدین به متخصص گفتار درمانی مراجعه میکنند و علت تاخیر گفتار کودکان را جویا میشوند. علت‌های زیادی برای این موضوع وجود دارد که گاهی خود خانواده‌ها متوجه این ماجرا نیستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی علت تاخیر گفتار کودکان با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.
آنچه در این مقاله میخوانید ...
تاخیر در گفتار کودکان به چه معناست؟
قبل از بررسی علت تاخیر گفتار کودکان، بهتر است با این اختلال بطور کامل آشنا شوید. تاخیر گفتار یک عارضه است که در ایجاد ارتبط کودک با دنیای اطرافش مشکل ایجاد میکند. زمانی که کودک از نظر جسمی بالغ شده ولی هنوز نمیتواند یک عبارت کامل را بیان کند و فقط با گفتن چند کلمه ساده میخواهد منظورش را برساند؛ یعنی کودک اختلال تکلم دارد. کودک باید از سن ۱ الی ۱.۵ سالگی حداقل ۲۰ کلمه را بیان کند. اگر فرزندتان این سن را رد کند و در سن حدود ۳ الی ۴ سالگی نتواند جملات و وقایع را بصورت داستان بیا کند باید به دنبال علت تاخیر گفتار کودکان باشید.
تاخیر تکلم در کودکان یا اصطلاحا دیر به زبان آمدن آنها تا یک سن خاصی طبیعی است. اما وقتی کودک پا باز میکند و راه میرود و یک ادراک کلی ولی هرچند محدود از اطرافش دارد اما نمیتواند صحبت کند؛ این کودک دچار تاخیر تکلم شده که باید نزد گفتار درمان برود. طبق آمار‌ها، امروزه ۵ الی ۱۰ درصد کودکان در دوره‌ی پیش دبستانی به این عارضه دچار هستند.
علائم تاخیر در گفتار کودکان چگونه است؟
اصلی‌ترین علائم تاخیر در گفتار کودکان عدم ارتباط گیری با آدم‌های اطراف از طریق صحبت کردن است. کودک به دلیل عدم توانایی تکلم در محیط‌های شلوغ دچار کلافگی و سردرگمی میشود.
تاخیر در گفتار کودکان میتواند با تلفظ غلط کلمات شروع شود و این موضوع باعث میشود به مرور کودک مهارت زبانی خوبی را دریافت نکند. در این شرایط کودک جملات و معانی کلمات را میفهمد ولی قادر به جمله سازی و بیان آنها نیست.
اگر در یک سالگی کودک شما نمیتواند با استفاده از کلمات و جملات با شما ارتباط برقرار کند؛ حتی اگر در شرایطی باشد که به کمک نیاز دارد ولی نتواند آن را بیان کند، یعنی کودک شما دچار اختلال تلکم است.
اگر فرزند شما در دو سالگی بیشتر از ۵۰ کلمه صحبت نمیکند و نمیتواند عبارت‌های ساده مثل « چی خوردی؟ » و یا «پدرت کجاست؟ » را درک کند، یا درباره‌ی محیط اطرافش کنجکاو نیست و زیاد درباره‌ی چیز‌های جدید سوال نمیکند، ممکن است دچار تاخیر در گفتار کودکان شده باشد.
علت تاخیر گفتار کودکان چیست؟
۱. اختلال شنوایی
شنوایی و تکلم در کودکان به یکدیگر وابسته است. وقتی کودکی گوش‌هایش شنوایی کاملی نداشته باشد به مراتب کمتر صحبت میکند و این به این دلیل است که صداهای اطراف را به خوبی نمیشوند و در نتیجه نمیتوانند کلمات را یاد بگیرند و آنها را ادا کنند.
۲. عقب ماندگی ذهنی
ناتوانی ذهنی یکی از دلایلی است که باعث تاخیر در گفتار کودکان میشود. ممکن است فرزند شما هنگام متولد شدن، اکسیژن کمی را دریافت کرده باشد که عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار داده باشد. این موضوع یکی از علت‌هایی است که در ظاهر نمایان نمیشود و حتی ممکن است تا دو سالگی قابل تشخیص نباشد.
۳. اوتیسم
اوتیسم یک اختلال عصبی است که تکامل کودک را تحت تاثیر قرار میدهد. این افراد در ارتباط با محیطشان دچار مشکل هستند. فرد مبتلا به اوتیسم نمیتواند تماس چشمی برقرار کند، در موقعیت‌های اجتماعی گاهی وحشت‌زده میشود و در تکلم لحن‌های عجیب دارند و صداهای عجیب از خودشان درمیاورند.
۴. مسائل محیطی
وجود تنش‌های روانی – اجتماعی در اطراف کودک یکی از عمده‌ترین علت تاخیر گفتار کودکان است. این مسائل میتواند فقر، بی توجهی والدین، تنش بین والدین، تغذیه نادرست، بیش فعالی که کنترل نشده و ترس در دوران اولیه‌ی زندگی و یا تنش‌ها در دوران جنینی باشد.
چه عواملی باعث تاخیر در گفتار کودکان میشود ؟
تاخیر در گفتار کودکان بیشتر در پسران رایج است. پس میتوان گفت مرد بودن خودش یک عامل برای اختلال تکلم حساب میشود. اگر نوزادی نارس متولد شود و یا در هنگام تولد وزن کمی داشته باشد احتمال تاخیر گفتار وجود دارد. سوابق خانوادگی قبیل مشکلات گفتاری و بی توجهی والدین به کوچکترین اختلال در تکلم کودک، از عواملی هستند که باعث تاخیر در گفتار کودکان میشود.
چگونه از اختلال تکلم در کودکان پیشگیری کنیم؟
اگر اختلال تکلم و تاخیر در گفتار در کودکان کنترل نشود، کودک منزوی و اعتماد به نفسش کاهش پیدا میکند. واقعیت را بخواهیم بیان کنیم؛ باید بدانید که هنوز راهی برای پیشگیری از ابتلا به این مشکل وجود ندارد. تنها راه برای جلوگیری از ابتلا به تاخیر در گفتار کودکان این است که مادر در دوران حاملگی تغذیه مناسبی داشته باشد تا فرزندش نارس متولد نشود و یا حین تولد وزن نوزاد متعادل باشد.
تاخیر در گفتار کودکان چگونه تشخیص داده میشود؟
گاهی خود پدر مادر متوجه کندی بچه در به کار گیری کلمات و بیان جملات میشوند. اما گاهی مربیان مدرسه این موضوع را به والدین گزارش میدهند. در این شرایط توصیه میشود والدین با یک گفتار درمان ماهر مشورت کند و البته فرزندتان را از نظر شنوایی سنجی مورد بررسی قرار دهید و همزمان با متخصص گفتار درمان بهتر است از یک روانشناس نیز کمک بگیرید.
درمان تاخیر در گفتار کودکان
۱. به کمک گفتار درمانی
اگر کودک شما از نظر شنوایی دچار اختلال نباشد، گفتار درمانی بهترین روش درمان است. گفتار درمان با رو‌ش‌های خاص خودش با فرزندتان ارتباط کلامی و غیر کلامی برقرار میکند و با در نظر گرفتن تصاویر، کتاب‌ها، بازی‌های خاص روی مهارت زبانی فرزندتان کار میکند. این درمان یک درمان طولانی مدت حساب میشود پس والدین باید با صبر و حوصله این مسیر را کنار فرزندشان طی کنند.
گاهی گفتار درمان برنامه‌های گروهی را پیش میگیرد تا فرزند شما بتواند در موقعیت اجتماعی نیز صحبت کند و با سایرین ارتباط برقرار کند. علاوه بر این موارد متخصص گفتار درمانی یکسری تمرین‌ها را در منزل تعیین میکند که والدین موظف به انجام آن هستند تا نتیجه سریعتر میسر شود.
۲. به کمک طب سنتی
وقتی فرزندتان به سنی میرسد که باید صحبت کند؛ لازم است در تغذیه او بسیار دقت کنید. از نظر طب سنتی دادن غذاهای سردی مثل خیار و لبنیات و لواشک در تکلم او بسیار اثر گذار خواهد بود و تاخیر در گفتار را منجر میشود. اما تخم کفتر، تخم مرغ، بادام، روغن زیتون میتواند به کودک کمک کند تا زودتر زبان باز کند.
کلام آخر
ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به علت تاخیر گفتار کودکان و روش های درمان تاخیر در گفتار کودکان پرداختیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده است لطفا نظراتتان را برای ما بنویسید. اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید و یا تجربه‌ای دارید؛ با ما به اشتراک بگذارید. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.
