روش های تشخیص کبد چرب بسیار زیاد است. چرب شدن کبد قبل از بروز در نوع حاد، باید تشخیص داده شود؛ در غیر این صورت مشکل ساز خواهد بود.
آنچه در این مقاله میخوانید ...
بیماری کبد چرب چیست؟
بهتر است قبل از بررسی روش های تشخیص کبد چرب، با چیستی این بیماری آشنا شویم. هنگامی کبد چرب میشود که لیپید و چربی در بافت تجمع پیدا کند و در اثر این تجمع، باند‌های فیبروز تشکیل شده و التهاب در بافت ایجاد میشود.
کبد چرب عمدتا مملوء از چریب‌های خنثی است، این نوع چربی‌ها شامل تری گلسیرید‌ها میشوند که در بافت کبد تجمع می‌کنند. تجمع این باند‌های چربی، در اثر چاقی، بی‌تحرکی، دیابت و استرس است.
اگر کبد چرب درمان نشود؛ چه اتفاقی میفتد؟
اگر توانستید با روش های تشخیص کبد چرب، دریابید که آیا به آن مبتلا هستید یا خیر باید برای درمان هرچه سریع‌تر اقدام کنید. اگر کبد چرب درمان نشود، بیمار در کوتاه‌ترین زمان دچار نارسایی کبد و سیروز کبدی میشود.
انواع کبد چرب
تشخیص نوع کبد چرب بصورتی است که باید در نظر داست که آیا فرد الکل مصرف میکند یا خیر. اگر فردی کبدش چرب باشد و الکل مصرف کند، نوع بیماری‌اش، کبد چرب الکلی ( AFLD ) است. در صورتی که فرد الکل مصرف نکند، نوع کبد چربش غیر الکلی ( NAFLD ) می‌باشد.
۱. کبد چرب غیر الکلی
NAFLD خود انواعی دارد که به شرح زیر است:
- کبد چرب حاد بارداری ( AFLP )
- استئوهپاتیت غیر الکلی ( NASH )
- کبد چرب غیر الکلی ساده ( NAFLD )
۲. کبد چرب الکلی
این نوع از کبد چرب، خودش به ۵ نوع تقسیم میشود:
- کبد چرب الکلی ساده ( AFLD )
- استئوهپاتیت الکلی ( ASH )
- گرید ۱ : از انواع ساده کبد چرب است که در ابتدا عملکرد بافت را مختل نمی‌کند. اما برای عدم پیشرفت نیاز به مدیریت دارد.
- گرید ۲ : این نوع از بیماری در رده متوسط است که این نیز مانند نوع گرید ۱ باید قبل از پیشرفت بیماری، شناسایی و درمان شود.
- گرید ۳ : از حالات شدید بیماری است که علائم همراه با نکروز بافت و نشانه‌های شدید بیماری بروز میکند.
علت ایجاد کبد چرب چیست؟
روش های تشخیص کبد چرب خودش وابسته به علت‌یابی است. چربی کبد در افرادی که الکل و مشروبات الکلی و غذای چرب مصرف می‌کنند، بیشتر دیده میشود. عدم تحرک کافی، اضافه وزن، فشار خون بالا، بارداری و مصرف داروهایی مثل آسپرین، تتراسایکلین و استامینوفن میتواند در این بیماری نقش پررنگی داشته باشند.
روش های تشخیص کبد چرب
۱. روش‌های مشهود
روش های تشخیص کبد چرب، وابسته به یکسری علائم است. اگر فردی دائم درد در مرکز یا سمت راست بالای شکم داشته باشد؛ ممکن است در مراحل ابتدایی این بیماری باشد.
یکسری علائم مثل سردرگمی، حس خستگی مفرط، بی‌حالی، عدم داشتن تمرکز از دسته نشانه‌های کمیاب در ابتلا به این بیماری است که ممکن است در همه افراد یکسان بروز نکند.
اما یکسری علائم مثل کاهش وزن، کاهش اشتها، حالت تهوع، ضعف از دسته رایج‌ترین علائم این بیماری است. که بیمار در مراحل ابتدایی، با این علائم به پزشک مراجعه میکند.
۲. روش‌های پزشکی
هنگامی که بیمار با داشتن علائم مشهودی به پزشک مراجعه میکند، پزشک اطلاعات و سوابق خانوادگی را از بیمار جویا میشود و سپس به تغییرات وضع بدنی شما در مدت اخیر میپردازد. بعد از این موارد پزشک با در نظر گرفتن ۴ روش که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، نسبت به تشخیص نوع کبد چرب شما میپردازد.
بررسی فیزیکی
از ابتدایی‌ترین روش های تشخیص کبد چرب توسط پزشک، بررسی فیزیکی است. پزشک با معاینه فیزیکی سعی در لمس و فشار به ناحیه کبد میکند. این کار را برای تشخیص داشتن و یا نداشتن التهاب میپردازد. اگر کبد بیمار در اثر التهاب بزرگ شده باشد، قابل لمس خواهد بود.
بیوپسی کبد
از دقیق‌ترین روش های تشخیص کبد چرب در راستای بررسی نوع و شدت بیماری، استفاده از بیوپسی کبدی است. در این روش متخصص با سوزن بخش از کبد را نمونه برداری میکند و آن را برای بررسی به بخش‌های مربوطه مثل پاتولوژی و آزمایشگاه میفرستد.
آزمایش خون
در آزمایش خون، آنزیم‌های کبدی بررسی میشوند. اگر نظم آنزیم‌های کبدی بر هم بخورد، نشانه از اختلال و چربی در کبد است. این آنزیم‌ها در برگه آزمایش تحت عنوان ALT، AST گزارش میشود.
اگر این آنزیم‌ها از حد نرمال بالاتر باشند یعنی کبد ملتهب است. البته که کبد چرب خود میتواند منجر به التهاب نیز شود اما هر التهابی در بافت کبد، نشانه‌ی چربی کبد نیست.
تصویربرداری یا سونوگرافی
سونوگرافی، MRI، CT scan از رایج‌ترین روش های تشخیص کبد چرب است. امروزه از تکنولوژی الاستوگرافی نیز استفاده میشود. این روش امواج فراصوت را به بافت نرم میفرستد تا الاستیک و سفت بودن بافت را بررسی کند.
چه افرادی در معرض ابتلا به کبد چرب هستند؟
همه افراد مستعد چرب شدن کبد هستند. این بیماری با نوع تغذیه رابطه مستقیم دارد حتی افراد لاغر هم به این بیماری مبتلا میشوند. در ادامه افرادی که بیشتر از سایرین در معرض خطر این بیماری‌اند خواهیم گفت:
- افرادی که سندروم‌های متابولیکی دارند، این افراد استعداد تجمع چربی را در خود دارند.
- افرادی که از داروهای متوترکسات، آمیودارون و تاموکسیفن استفاده می‌کنند.
- افرادی که به انسولین مقاومت نشان می‌دهند.
- افرادی که به هپاتیت c مبتلا هستند و یا سابقه این بیماری را دارند.
- زنانی که به تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند.
- زنان باردار
- افرادی که اضافه وزن بالایی دارند و بسیار چاق هستند.
- افرادی که دیابت نوع ۲ دارند.
- افرادی که فشار خون و کلسترول بالایی دارند.
محققان بررسی کردند که کسانی که روش های تشخیص کبد چرب را به خوبی می‌دانند، در مدیریت بیماری نیز موفق هستند. این بیماری برای زنان در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی رایج‌تر از مردان است. حتی کودکان نیز با تغذیه ناسالم و کم تحرکی به این بیماری مبتلا میشوند.
کلام آخر
ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مطلب به روش های تشخیص کبد چرب پرداختیم. اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید با ما در میان بگذارید. اگر در این مورد تجربه‌ای دارید برای ما بنویسید. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.
