تزریق انسولین در بارداری برای افرادی که حتم به یقین دچار دیابت بارداری هستند، امری مهم و ضروریست. تزریق انسولین باید مرتب و تحت کنترل پزشک صورت بگیرد و طی دریافت این دارو مادر باید در خورد و خوراک خود رعایت کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تزریق انسولین در بارداری و بهترین زمان تزریق انسولین در بارداری با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.
آنچه در این مقاله میخوانید ...
دیابت بارداری چیست ؟
دیابت بارداری یا Gestational Diabetes در واقع عارضه‌ای است که در زمان حاملگی برای مادر اتفاق میفتد. در این بیماری مادر دچار افزتیش قند خون میشود. عمده‌ترین علت دیابت بارداری هورمون‌های ترشح شده از جفت است که اثرات ضد انسولینی دارد که با اثر بر سطح لوزالمعده، ترشح و تولید انسولین را خنثی میکند.
دیابت بارداری اگر پیگیری و درمان نشود اثرات جبران ناپذیری را برای مادر و جنین بوجود میاورد. در نتیجه مادرانی که دچار دیابت بارداری می‌شوند و با رعایت تغذیه هم وضعیتشان بهبود پیدا نمیکند، باید تزریق انسولین در بارداری داشته باشند.
تشخیص دیابت بارداری چگونه صورت می‌گیرد؟
بهترین زمان تزریق انسولین در بارداری را زمان تشخیص دیابت بارداری مشخص میکند. اینکه این عارضه چگونه تشخیص داده میشود را باید با پیگیری‌های مادر پیش رفت. عمدتا دیابت بارداری بدون علامت است به همین دلیل از همه‌ی بانوان باردار در هفته‌ی ۲۴ الی ۲۸ام تست قند خون میگیرند.
اگر تست قند خون مادر مشکوک باشد، به دستور پزشک نوعی دیگری از تست برای تشخیص دقیق انجام میشود. این تست دقت بالاتری دارد و مادر باید از محلول قندی با غلظت‌های مختلف در بازه زمانی معین، مصرف کند و آزمایش خون بدهد.
کدام مادران مستعد دیابت بارداری هستند؟
- مادرانی که سابقه‌ی نوزاد مرده دارند
- مادرانی که نوزادان بالای ۴ کیلوگرم دنیا آورده‌اند.
- مادران بالای ۲۵ سال
- مادرانی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند.
- مادرانی که در اقوام درجه ۱ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ دارند.
- مادرانی که قبل از بارداری در مراحل پیش دیابتی بوده‌اند.
انسولین چیست و چه کاری انجام میدهد؟
انسولین در اندام مهمی به نام پانکراس ساخته میشود و وظیفه‌ی کنترل سطح قند خون را دارد. فرد یکه بتواند انسولین کافی تولید کند؛ یعنی دیابت ندارد. وقتی گلوکز وارد جریان خون میشود؛ پانکراس با ترشح انسولین باعث تجزیه‌ی گلوکز شده و آن را وارد سلول‌ها میکند تا انرژی سلولی را تامین کند پی اگر انسولین به مقدار کافی تولید نشود و یا انسولین سالم و کاربردی نباشد؛ گلوکز در خون باقی مانده و باعث افزایش قند خون میشود.
نقش انسولین در بارداری
انسولین در دیابت بارداری به اندازه کافی تولید نمیشود. علت این اتفاق آن است که هورمون‌های تولید شده از جفت بر سطح پانکراس اثر میکند و ترشح و تولید انسولین را خنثی و حتی میتواند متوقف کند. پس سطح قند خون بعد از خوردن غذا در بانوان باردار افزایش پیدا میکند. در واقع ترشح یکسری از هورمون‌ها در خانم باردار باعث مقاوم شدن بدن به انسولین میشود در نتیجه مقدار کم انسولین پاسخگوی قند دریافت شده از غذا نخواهد بود پس دیابت بارداری اتفاق میفتد.
در این راستا خانم باردار باید انسولین را بصورت خارجی دریافت کند تا قند خون بالا باعث آسیب به جنین نشود. با توجه به میزان قند خون؛ پزشک انواع انسولین را تجویز میکند.
انواع انسولین
۱. سریع الاثر و کوتاه مدت
این نوع از انسولین در بارداری برای استفاده قبل از غذا مناسب است که قند ناشی از خوردن غذا را کم کند. این نوع از انسولین در زمان کمتر از ۵ الی ۱۵ دقیقه اثر میکند اما سریع هم اثرش از بین میرود.
۲. متوسط الاثر و طولانی مدت
این نوع از انسولین باید زمانی تزریق شود که شما غذا نمیخورید. در این زمان کبد شما گلوکز آزاد کرده تا بدنتان انرژی داشته باشد در این حین انسولین متوسط الاثر میتواند حدود ۲۴ ساعت از افزایش سطح قند خون شما جلوگیری کند.
انواع انسولین در بارداری
دو مورد از رایج‌ترین انسولین‌ها در بارداری به شرح زیر است:
- Insulatartm : در دسته انسولین‌های طولانی مدت است که تا ۲۴ ساعت میتواند اثرش باقی بماند و از افزایش قند خون در بارداری جلوگیری کند.
- Novorapidtm : این نوع از انسولین سریع العمل است و باید بلافاصله بعد از غذا تزریق شود و تا حدود ۳ الی ۵ ساعت میتواند از افزایش قند خون جلوگیری کند.
بهترین محل تزریق انسولین در بارداری کجاست ؟
انسولین امروزه بصورت قلمی وجود دارد و مثل قبل کمتر مواردی یافت میشود که بصورت سوزن و سرنگ استفاده شود. انسولین باید در نواحی از بدن تزریق شود که جذب سریعتری داشته باشد. ناحیه‌ای که سریع‌ترین جذب را دارد شکم است. اما در بارداری میتوان این دارو را به بازوی فوقانی، ران‌ها و در نهایت باسن تزریق کرد. بعد از فرو کردن سرنگ و تزریق دقت کنید که سرنگ را به سرعت از موضع بیرون نکشید و تا ۱۰ بشمارید و آرام آرام سوزن یا قلم انسولین را از ناحیه‌ای تزریق را انجام داده‌اید خارج کنید.
اگر انسولین شما قلمی است باید دقت کنید که شماره‌ی قلم انسولین روی صفر آمده باشد. اگر به صفر بازگشته باشد یعنی انسولین شما تزریق شده است.
بهترین زمان تزریق انسولین در بارداری
بهترین زمان تزریق انسولین در بارداری بستگی به آن دارد که شما چه نوع انسولینی نیاز دارید و چه مقداری در روز باید انسولین دریافت کنید. به هیچ عنوان دوز انوسلینتان را سرخود کاهش یا افزایش ندهید.
خانم بارداری که انسولین مصرف میکند باید مرتب قند خونش را چک کند تا تحت نظر پزشکس در صورت نیاز دوز مصرف را کم و زیاد کند.
مصرف انسولین برنامه زایمان را تغییر میدهد و ممکن است لازم شود حدود ۳۷ الی ۴۱ هفته، سزارین انجام شود. اگر قرار است طبیعی زایمان کنید؛ باید مصرف انسولین را بصورت طبیعی ادامه دهید تا زایمان تحریک و آغاز شود و پزشک حین زایمان مرتب قند خونتان را چک کند.
مصرف انسولین در بارداری طبق نظر پزشک باید انجام شود ولی بلافاصله بعد از زایمان، تزریق انسولین را متوقف کنید مگر در شرایطی که قبل از بارداری هم انسولین مصرف میکردید.
کلام آخر
ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به تزریق انسولین در بارداری و بهترین زمان تزریق انسولین در بارداری و همچنین تشخیص دیابت بارداری اشراه کردیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده است؛ نظراتتان را برایمان بنویسید. اگر در این زمینه اطلاعات دارید با ما به اشتراک بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاهده مقالات بیشتر از وبلاگ و تازه‌های پزشکی سایت ما بازدید کنید. برای اطلاعات بیشتر از سایت انجمن توسعه سلامت مهر پارسی دیدن کنید.
