آموزش خواندن برگه آزمایش خون به کسانی که از آزمایشات ساده استفاده میکنند پیشنهاد میشود. گاهی پیش آمده که افراد جواب تست‌هایشان را دریافت کرده‌اند ولی به دلیل در دسترس نبودن پزشک نتوانسته‌اند از وضعیت عمومی خود اطلاع پیدا کنند. به همین دلیل پیگیری در آموزش خواندن برگه آزمایش خون به افراد غیر کادر درمان حتی پیشنهاد میشود.
البته فراگیری و آموزش خواندن برگه آزمایش خون به معنای بی‌نیازی همیشگی از مراجعه به پزشک نیست. در ادامه تیم تولید محتوای ما به شما کمک میکند تا بتوانید در منزل آزمایشاتتان را بخوانید.
هر چند وقت یکبار آزمایش دهیم؟
قبل از آموزش خواندن برگه آزمایش خون، بهتر است بدانید که بطور متوسط هر ۶ ماه یکبار لازم است که برای بررسی سلامتتان تست دهید. اما کسانی که در سلامتیشان اختلال وجود دارد و بیمار هستند این بازه زمانی کوتاه‌تر نیز میشود.
بهترین زمان برای مراجعه به آزمایشگاه چه موقع است؟
این موضوع وابسته به نوع تستی است که پزشک برایتان در نظر گرفته است. مثلا اگر در نسخه‌تان قند خون ناشتا یا FBS عنوان شده است؛ لازم است صبح با وضعیت ناشتایی مراجعه کنید.
اگر تست‌های هورمونی نظیر تیروئید، FSH و LH و… برایتان تجویز شده، باید صبح در حالی که دو ساعت از بیدار شدنتان گذشته است به آزمایشگاه مراجعه کنید. برای تست‌هایی مثل کورتیزول ۸ صبح و یا ۴ بعد از ظهر بهترین زمان برای مراجعه است.
بررسی خون
CBC یا شمارش کامل سلول‌های خون
در CBC سلول‌های خونی را از نظر تعداد، سایز و شکل بررسی میکنند. در این بخش هموگلوبین ( عامل قرمزی خون و اکسیژن رسانی در بدن )، هماتوکریت ( درصد گلبول‌های قرمز خون ) نیز بررسی میشود.
اعداد گزارش شده در جواب آزمایش، براساس کیت و پارامتر‌های مخصوص هر آزمایشگاهی تعریف شده است. البته استاندارد‌هایی وجود دارد که در این کیت‌ها رعایت شده است. برای مثال درصد هماتوکریت در زنان ۳۵-۴۵% و در مردان ۵۰-۴۰% در رده‌ی استاندارد است.
چربی خون
برای آموزش خواندن برگه آزمایش خون بهتر است پارامتر‌های چربی خون را بدانید. برای اینکه ببینید چربی خون شما در چه وضعیتی است باید به تری‌گلسیرید نگاه کنید. اگر میزان تری گیلسرید بالای ۴۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد یعنی شما چربی خون بالایی دارید.
عناوینی مثل کلسترول، HDL ( چربی‌های مفید بدن)، LDL ( چربی‌های مضر بدن ) نشان‌دهنده‌ی چربی خون شما هست. که به شرح زیر تشریح می‌شوند:
HDL یا کلسترول خوب اگر کمتر از ۳۵ mg/dl باشد در مرز خطرناک قرار دارد و بیشتر از ۶۰ mg/dl در رنج نرمال است.
LDL یا کلسترول بد بالای ۱۶۰ mg/dl خطرناک است و کمتر از ۱۳۰ mg/dl در رنج مطلوب قرار دارد.
برای تشخیص و دقت بهتر در آموزش خواندن برگه آزمایش خون، در رابطه با چربی خون، دانستن سوابق بیمار پیشنهاد میشود. این بخش از تست باید با آزمایشات قبلی مقایسه شود. اگر نتایج فرد طبیعی باشد و او سالم باشد و زیر ۴۰ سال سن داشته باشد؛ هر ۵ سال باید تست چربی خون بدهد. اما اگر فرد سابقه‌ی گرفتگی رگ‌های قلب و چربی بالا و کبد چرب دارد باید سالی یکبار این تست را انجام دهد.
تیروئید
برای آموزش خواندن برگه آزمایش خون، به بخش بررسی تیروئید دقت کنید. T3 و TSH از رایج‌ترین تست‌های بررسی غده تیروئید است و از روی آنها پرکاری و کم‌کاری تیروئید بررسی میشود.
تیتر T3 در افراد بالغ از ۰.۵۲ الی ۱.۸۵ mg/ml نرمال است و تیر TSH در افراد بالغ از ۰.۳۲ الی ۵.۲ میکرویونیت در میلی لیتر طبیعی است.
قند خون
بررسی قند خون بسته به دستور پزشک در نسخه آزمایش متفاوت است. FBS به معنای قند خون ناشتا و BS به معنای قند خون غیر‌ناشتا است و HbA1C به منظور بررسی قند خون در یک دوره زمانی است که اگر از ۹ درصد بالاتر باشد یعنی فرد به دیابت مبتلا است.
قند خون ناشتا یا FBS در رنج ۷۰ الی ۹۹ mgr/dl نرمال گزارش میشود. این تست باید مثل چربی خون، طبق سابقه مریض بررسی شود. افراد باید در ۴۰ سالگی تست قند خون دهند و اگر نرمال بود هر دو سال یکبار تا ۵۰ سالگی تست دهند و بعد از عبور از سن ۵۰ سالگی هر سال باید قند خون خود را بررسی کنند.
برای دقت در آموزش خواندن برگه آزمایش خون، اگر فرد سابقه دیابت دارد و یا در بستگان درجه یک او فردی با قند خون بالا وجود دارد، باید شاخص توده بدنی، تحرک، بارداری، فشار خون و چربی خون او را در نظر بگیرید.
آنزیم‌های کبدی
برای بی نقص بودن آموزش خواندن برگه آزمایش خون در خانه در نظر داشته باشید که تست آنزیم‌های کبدی برای بررسی اختلالات کبدی مثل بیماری هپاتیت، کبد چرب و نارسایی و فیبروز و سیروز کبدی استفاده میشود.
ابتدایی‌ترین و معمول‌ترین آزمایشات کبدی شامل:
SGPT : در بانوان کمتر از ۳۱ و در آقایان کمتر از ۴۱ واحد در لیتر نرمال است.
SGOT: در بانوان کمتر از ۳۱ و در آقایان کمتر از ۳۷ واحد در لیتر نرمال است.
اگر این میزان زیاد شود میتواند نشان از عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت باشد. برخی داروها باعث ایجاد خطا در این تست‌ها می‌شوند در نتیجه باید این موضوع را از بیمار جویا شوید.
بررسی کلیه
برای آموزش خواندن برگه آزمایش خون باید حواستان به تست‌های مربوط به کلیه باشد. اوره (BUN) و کراتینین (Cr) شما را از اختلالات کلیوی آگاه میکنند. در افرادی که به درد کلیه در اثر سنگ کلیه، عفونت و یا دیالیز مبتلا هستند این تست‌ها باید مرتبط انجام شود.
گاهی تست اسید اوریک در این بین دده میشود. این تست برای سنگ کلیه و نقرس انجام میشود که در آقایان از ۳.۶ الی mg/dl و در بانوان ۲.۶ الی ۶.۱ mg/dl نرمال گزارش میشود.
نکات مهم آزمایش خون
۱. ناشتایی
برای آموزش خواندن برگه آزمایش خون باید تست‌هایی که به ناشتایی نیاز دارند را بدانید. FBS، تری‌گلیسرید، کلسترول و آزمایشات هورمونی نیاز به ناشتایی دارند. فرد ناشتا باید با رعایت نکات زیر به آزمایشگاه مراجعه کند:
- شب قبل شام سبک مصرف کرده باشد.
- مسواک زدن در زمان ناشتایی مجاز است.
- جویدن آدامس، استعمال دخانیات، مصرف شربت سینه در دوره ناشتایی ممنوع است.
- حداقل ۱۲ ساعت ناشتایی برای بررسی چربی خون لازم است.
- برای تست‌های کبدی و تیروئیدی ۳ ساعت ناشتایی کافیست ولی نباید تزریق عضلانی انجام داده باشید.
۲. آزمایشات قند خون
دقت در آموزش خواندن برگه آزمایش خون با در نظر گرفتن تست‌های دیابتی میسر است. اگر آزمایش قند خون دارید به نکات زیر توجه کنید:
- اگر دیابتی هستید؛ صبحانه نرمال خودتان را میل کنید.
- اگردیابت ندارید صبحانه‌ای میل کنید که ۴۰ الی ۷۵ گرم کربوهیدارت داشته باشد.
- ۲ ساعت بعد از خوردن صبحانه آزمایش دهید.
- تحرک شدید بین دو آزمایش نداشته باشید.
۳. رژیم غذایی
- اگر تست کلسترول دارید، رژیم غذایی معمولی پیشنهاد میشود و منع مصرف چربی ندارید.
- اگر تست کبدی دارید مصرف مشروبات الکلی را کنار بگذارید چون باعث افزایش آنزیم‌های کبدی میشود.
- اگر تست آهن دارید شب قبل گوشت قرمز مصرف نکنید.
کلام آخر
ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به آموزش خواندن برگه آزمایش خون پرداختیم. اگر در این زمینه تجربه‌ای دارید برایمان بنویسید. اگر در این رابطه اطلاعاتی دارید با ما به اشتراک بگذارید. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.
