علائم اسکیزوفرنی در دسته علائم روانشناسی است که بیشتر افراد از وجود این بیماری در درون خودشان بیخبراند. تست اسکیزوفرنی باید توسط یک روانشناس ماهر انجام شود در غیر این صورت؛ تشخیص درست و به موقع صورت نمیگیرد و بیمار به اطراف خود نیز آسیب میزند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی علائم اسکیزوفرنی و تست اسکیزوفرنی با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.

اسکیزوفرنی ( Schizophrenia ) چیست ؟

قبل از بررسی علائم اسکیزوفرنی و تست اسکیزوفرنی بهتر است با این اختلال روانی آشنا شوید. اسکیزوفرنی یا شیزوفرنییک اختلال روانی است که یا مداوم وجود دارد و یا عود میکند. این بیماری یک اختلال روان پریشانه است که علائم زیاد و متفاوتی دارد. در کل بیماری‌های روانی با یکسری علائم تدریجی آغاز میشود و بعد به یک بحران اخلاقی و بعد اختلال روانی تبدیل میشود.

اسکیزوفرنی و یا هر بیماری روانی دیگری، به طور کامل برطرف و درمان نمیشود. علاوه بر اینها تست اسکیزوفرنی بطور اختصاصی برای بیماران وجود ندارد و یکسری راه‌ها وجود دارد که روانشناسان بالینی میتوانند از طریق آنها به تشخیص بیماری اسکیزوفرنی برسند.

گستره‌ی این بیماری حدود ۰.۳ الی ۰.۷ درصد است که در مردم کل دنیا با علائم شدید تا خفیف بروز میکند. در سال ۲۰۱۷ طبق تحقیقات مشخص شد که حدود ۱.۱ میلیون نفر به اسکیزوفرنی مبتلا شده‌اند و در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۰ میلیون ابتلا به اسکیزوفرنی گزارش شده است. مردان بیشتر از زنان به اسکیزوفرنی مبتلا میشوند و در مردان شروع این بیماری در سنین پایین‌تر آغاز میشود.

علت ابتلا به اسکیزوفرنی چیست؟

** ژنتیک **

بروز علائم اسکیزوفرنی میتواند علت ژنتیکی داشته باشد مثلا واریانس‌های ژنتیکی از نادر تا رایج میتواند در یک فرد وجود داشته باشد و اسکیزوفرنی در سنین مختلف در افراد بروز کند.

** عوامل محیطی **

عوامل محیطی خیلی بیشتر از واریانس‌های ژنتیکی میتواند باعث بروز علائم اسکیزوفرنی شود. برای مثال زندگی در شهر‌های شلوغ، مصرف مواد مخدر بخصوص ماریجوانا، عفونت، بحران‌های دوران بلوغ، تغذیه نامناسب، اختلاف زیاد سنی افراد با والدین و … از عوامل محیطی است که میتواند علت این اختلال روانی باشد.

** مشکلات اجتماعی **

مشکلات اجتماعی قبیل بیکاری‌های طولانی، فقر، بی خانمانی، بیماری و … باعث شده امید به زندگی در افراد کاهش پیدا کند و مشکلات روانی در این افراد افزایش پیدا کند.

نشانه‌ها و علائم اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یک بیماری است که به وضوح با بروز علائم قابل تشخیص است. این علائم در خلق و خو، رفتار، ادراک و … در بیمار شهود پیدا میکند. بطور کلی علائم اسکیزوفرنی سه دسته است که به شرح زیر میباشد:

۱. علائم مثبت

این علائم در دسته علائمی قرار میگیرد که به طور معمول تجربه نمیشود. بیشتر افرادی که در یک دوره روان پریشی را در زمینه‌ی اسکیزوفرنی تجربه میکنند؛ بروز میکند. این علائم شامل هذیان، توهم، عدم تمرکز بر افکار و از هم گسیختگی گفتار بروز میکند. در علائم مثبت، توهم بیشتر بصورت شنیداری است ولی گاها لمسی، بینایی و بویایی نیز در افراد بروز میکند. برخی هذیان گویی‌هایی دیده میشود که اطرافیان حس میکنند که این گفتار ناشی از تفکرات فرد نیست انگار این صحبت‌ها مطتعلق به او نباشد. گاهی هم گفتار‌های ناواضح دیده میشود یعنی کلمات و واژه‌های با معنایی از بیمار جاری نمیشود.

علائم اسکیزوفرنی مثبت معمولا در مراحل ابتدایی بیماری است و با دارو، درمان میشود و بیمار پاسخ خوبی به درمان میدهد. علاوه بر اینها، علائم مثبت با افزایش سن و کاهش ترشح دوپامین، کاهش پیدا میکند و تا حدودی از بین میرود.

۲. علائم منفی

بارزترین علائم منفی اسکیزوفرنی ایجاد نقص در پاسخ‌های عاطفی است که بر اساس فرایند افکار احساسی ایجاد میشود. این افراد مشخصات بارز کم عاطفگی، خشکی عاطفه؛ نقص در رفتار و گفتار احساسی، فقر در لذت بردن را دارند. عمدتا علائم منفی بی انگیزگی را ایجاد میکند. علت ایجاد بی انگیزگی در این دسته بیماران، عدم پردازش سیستم پاداش در مغز است که در این مورد عدم ترشح دوپامین باعث عدم ایجاد ارتباط درک و پاداش شده است.

افرادی که دچار علائم منفی هستند؛ از کیفیت زندگی پایین‌تری برخوردار هستند و چون عموما این بیماران احساس بی تفاوتی نسبت به اطرافشان دارند؛ دوستان و آشنایان اطرافشان را بیشتر تحت تاثیر قرار داده و بار مسئولیتشان بر گردن اطرافیانشان است. در کل افرادی که با علائم منفی به روانشناسان بالینی مراجعه میکنند؛ کمتر به درمان دارویی پاسخ میدهند.

۳. علائم شناختی

دائمی‌ترین و ابتدایی‌ترین علائم اسکیزوفرنی‌، همین علائم شناختی است. این علائم قبل از شروع رسمی بیماری در فرد وجود داشته ولی غالبا به آن توجهی نشده است. اولین علائم شناختی در دوران کودکی و نوجوانی بروز میکند. در کل این علادم شناختی است که در آینده به علائم مثبت و منفی متمایز میشود. علائم شناختی شامل عدم تمرکز کلامی، حافظه و استدلالی است و گاها ادراک شنیداری و بینایی نیز از بین میرود. گاهی هم فرد دچار اختلال حافظه رویدادی میشود و روادید زندگی را با نقص و یا با اقراق به یاد میاورد. به مرور فرد دچار خطاهای بصری شده و درک و ادراک اولین مسئله‌ای است که در علائم شناختی از بین میرود.

انواع اسکیزوفرنی

Paranoid-type schizophrenia

این نوع از اسکیزوفرنی علائم توهم و هذیان گویی در مقوله شنیداری دارد. اما عملکرد مغزی فرد و احساس و فکری را تحت تاثیر قرار نداده است . عمدتا هذیان گویی‎‌‌ها در راستای این است که فرد ادعا میکند که مورد آزار قرار گرفته است. خشم و سردی و استرس از نشانه‌های بارز این نوع اسکیزوفرنی است.

Disorganized-type schizophrenia

در این نوع از اسکیزوفرنی به سختی میتوان حرف‌ها و هذیان‌های بیمار را متوجه شد و تعاملات احساسی در این فرد در نامناسب‌ترین حالت ممکن است. این افراد یک دفعه به خنده می‌افتند و گاهی با رفتار‌های ناگهانی میتوانند روزمره خود را دچار مشکل کنند.

Catatonic-type schizophrenia

این بیماران اختلالات حرکتی را تجربه میکنند. علادم اسکیزوفرنی در این دسته افراد عجیب است مثلا آنها خودشان را کاملا بی حرکت نگه میدارند و یا مستقیم از دیوار بالا میروند و گاهی ساعت‌ها هیچ حرفی نمیزنند و یا برعکس تمام حرف‌ها و حرکات طرف مقابل را مثل طوطی تکرار میکنند.

اسکیزوفرنی چگونه درمان میشود؟

دارو

داروهای مورد استفاده در درمان اسکیزوفرنی، داروهای ضد روان پریشی است. این داروها در افراد با علائم مثبت بین ۷ الی ۱۴ روز درمان را انجام میدهد. اما در علائم منفی و شناختی تاثیر چندانی به تنهایی نخواهد داشت.

هیپنوتیزم

هیپنوتیزم باید حتما توسط یک آدم و متخصص حرفه‌ای در زمینه‌ی روانشناسی بالینی صورت بگیرد در غیر این صورت عوارض غیر قابل جبرانی را در پی خواهد داشد. و این درمان در صورتی که مغز فرد آسیب فیزیکی ندیده باشد امکان پذیر است.

مشاوره

مشاوره در کنار درمان دارویی رایج‌ترین نوع درمان اسکیزوفرنی است. مشاور حرفه‌ای متواند با ورود به مشکلات عاطفی و مداخلات محیطی در وجود فرد، استرس و مداخلات رفتاری را برطرف کند.

کلام آخر

ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به علائم اسکیزوفرنی و درمان اسکیزوفرنی پرداختیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده است؛ نظراتتان را برای ما بنویسید. اگر در این باره اطلاعاتی دارید با ما به اشتراک بگذارید. اگر در این زمینه تجربه‌ای دارید برای ما بنویسید. پیشنهاد میکنم از سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.