علائم پر شدن کیسه صفرا بصورت ناگهانی بروز میکند. کیسه صفرا در کبد قرار دارد این عضو یکی از اعضای مفید و کاربردی در بدن است. سوال مکرر درباره‌ی اینکه علت پر شدن کیسه صفرا چیست، گاها بی جواب میماند اما در این مقاله به علائم پر شدن کیسه صفرا و علت پر شدن کیسه صفرا بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر دراین زمینه، با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.
آنچه در این مقاله میخوانید ...
کیسه صفرا چیست و کجا قرار دارد؟
قبل از بررسی علائم پر شدن کیسه صفرا بهتر است درباره‌ی این اندام اطلاعاتی کسب کنید تا برای درمان بدانید که دنبال چه چیزی هستید. این اندام در سطح تحتانی کبد قرار دارد که زرداب یا به اصطلاح زرداب در آن نگهداری میشود. زردآب هنگام ورود غذا به معده فورا از کبد ترشح شده و بعد از طریق مجرای صفراوی به کیسه صفرا برمیگردد. صفرا از مجرای صفراوی به روده باریک ریخته میشود.
کیسه صفرا از نظر ساختاری توخالی است و شکلی شبیه به گلابی دارد. اصلی‌ترین وظیفه‌ی صفرا هضم چربی‌های موجود در مواد غذایی است. مایع موجود در کیسه صفرا زرد رنگ است و گاهی به رنگ سبز روشن هم دیده میشود و شامل ترکیباتی مثل کلسترول، صفراکارتین، نمک‌های معدنی و صفراوی است.
کبد صفرا را میسازد و همچنین کبد این مایع را به کیسه صفرا میفرستد تا در آنجا ذخیره شود و وقتی غذا به ابتدای اثنی اعشر رسید؛ کیسه صفرا از طریق مجاری صفراوی زرداب را به آنجا میفرستد تا چربی‌ها را بشکند و هضم کند.
علت پر شدن کیسه صفرا چیست؟
منظور از پر شدن کیسه صفرا این است که ذرات صفراوی مثل نمک و کلسترول موجود در زرداب، برای طولانی مدت درون این اندام باقی بماند نتیجتا صفرا پر میشود. اما چه مواردی باعث میشود که این املاح در طولانی مدت در کیسه صفرا تجمع کنند؟ در ادامه به آنها خواهیم پرداخت
سنگ کیسه صفرا
وقتی املاح صفراوی در کیسه صفرا ته نشین شوند، به مرور زمان ایجاد سنگ میکنند. سنگ کیسه صفرا ممکن است آنقدر ریز باشد که در صفرا باقی نماند و فورا وارد روده باریک و دفع شود در این صورت نیاز به درمان خاصی دیده نمیشود و فرد علائم خاصی را احساس نمیکند. اما اگر این سنگ‌ها به قدری باشند که مجاری صفرراوی را مسدود کنند؛ بروز علائمی بیمار را اذیت خواهد کرد این یکی از رایج ترین علت پر شدن کیسه صفرا است.
التهاب کیسه صفرا
کُله‌سیستیت یا التهاب کیسه صفرا، بیشتر مواقع ناشی از سنگ کیسه صفرا است. علائم بصورت کولیک صفرراوی بروز میکند یعنی درد در ربع فوقانی شکم و پشت شانه راست، حالت تهوع و استفراغ . درمان از طریق لاپاسکوپی صورت میگیرد.
کاهش وزن ناگهانی
کاهش وزن ناگهانی اجازه‌ی تخلیه‌ی سر فرصت کیسه صفرا را به بدن نمیدهد بخصوص اگر این کاهش وزن بعد از یک اضافه وزن شدید باشد. پس در نتیجه یک علت پر شدن کیسه صفرا لاغری ناگهانی بعد از یک چاقی دراز مدت است.
یکسری عوامل دیگر نیز در پر شدن کیسه صفرا دخیل هستند که درادامه به صورت چک لیست بیان خواهد شد ولی سه مورد بالا از عمده‌ترین دلایلی بودند که نیاز به توضیح داشتند.
- انسداد مجرای صفراوی
- تنظیم نامرتب و نادرست کیسه صفرا
- جراحی معده
- پیوند اعضا
- مصرف برخی داروهای هورمونی و تداخلات دارویی دراز مدت بدون عوارض
- رژیم‌های بسیار محدود کننده
سنگ کیسه صفرا چیست ؟
سنگ کیسه صفرا یا gallstone به معنای تشکیل سنگ در داخل کیسه صفرا است. علت تشکیل سنگ عواملی مثل ته نشینی ترکیبات صفراوی در کیسه صفرا است. بروز سنگ خودش از علت پر شدن کیسه صفرا است. وقتی صفرا سنگ ساز باشد؛ التهاب شدید ایجاد میشود. درد سمت راست فوقانی شکم و شانه راست از علائم بارز سنگ کیسه صفرا است که عمدتا با تهوع و استفراغ و پریدگی رنگ همراه است.
افرادی که دچار اضافه وزن هستند، رژیم غذایی چرب دارند، سابقه‌ی خانوادگی بیماری کبدی و صفراوی دارند در ابتلا به سنگ کیسه صفرا مستعد هستند. سنگ کیسه صفرا با جراحی عمدتا از نوع لاپاروسکوپی خارج میشود مگر آنکه بسیار حاد و بزرگ باشد که با عمل باز
علائم پر شدن کیسه صفرا چیست؟
همانطور که گفته شد منظور از پر شدن کیسه صفرا، تجمع املاح صفراوی در مخزن صفرا است. در بیشتر موارد و البته در مراحل ابتدایی، این عارضه بدون هیچ علائمی اتفاق می‌افتد و فرد متوجه این موضوع نیست. زمانی که در اثر پر شدن این اندام، پانکراتیت اتفاق بیفتد، علائم شروع به بروز میکند. نوع و شدت بروز علائم با توجه به زن بودن و یا مرد بودن متغیر است که در ادامه به تفکیک بیان خواهد شد.
علائم پر شدن کیسه صفرا در مردان
بطور کلی مردان سوخت و ساز بهتری نسبت به زنان دارند از این رو، پر شدن کیسه صفرا در آنها کمتر دیده میشود. علائم مردان بصورت درد شکم، درد در شانه و قفسه سینه، حالت تهوع و استفراغ و مدفوع چرب میباشد.
علائم پر شدن کیسه صفرا در زنان
پر شدن کیسه صفراحدودا ۳ برابر در زنان شایع‌تر از مردان است. زنان در دوره‌ی بارداری بیشتر بهاین عارضه مبتلا میشوند که تا حدودی نرمال تلقی میشود و بعد از زایمان این مشکل رفع میشود. زنان به دلیل تغییرات هورمونی در طی ماه، که ارتباط مسقیمی با کبد و صفرا دارد؛ بیشتر مستعد این بیماری هستند. از نظر بررسی نشانه‌ها میتوان گفت مشابه مردان بروز میکند ولی اختلال در نظم پریودی نیز در این افراد دیده میشود.
اگر صفرای پر شده درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر فردی به دنبال حل پر شدن کیسه صفرا نرود دچار پانکراتیت حاد، سنگ کیسه صفرا، انسداد مجاری صفراوی، التهاب کبدی، فرسایش دیواره‌ی کیسه صفرا میشود که درمان این مشکلات به سادگی درمان و یافتن علت پر شدن کیسه صفرا نیست.
نحوه‌ی تشخیص پر شدن کیسه صفرا
افرادی که با شکایت درد شکم، حالت تهوع، زردی پوست، استفراغ و مدفوع چرب به متخصص داخلی یا متخصص گوارش مراجعه میکنند؛ ابتدا تحت معاینه‌ی فیزیکی قرار میگیرند و پزشک با بررسی شرح حال او درخواست سونوگرافی میکند. علاوه بر سونوگرافی، پزشک درخواست آزمایش خون و بررسی سطح کلسترول و سدیم را خواهد داشت.
برای اطمینان از عملکرد درست کبد نیز CT اسکن نیز انجام میشود تا پزشک درمان صحیح را به بیمار ارائه دهد.
درمان پر شدن کیسه صفرا
درمان خانگی
استراحت کافی، بررسی علائم، رعایت رژیم غذایی و عدم مصرف غذاهای چرب، عدم مصرف دخانیات و الکل، ورزش و تناسب اندام اصولی و کاهش وزن از درمان خانگی این بیماری است.
جراحی
جراحی مداول‌ترین روش درمان است. زندگی بدون کیسه صفرا امکان پذیر است پس در موارد حاد جراحی بهترین روش برای درمان است و احتمال برگشت علائم پر شدن صفرا در این مورد وجود ندارد.
طب سنتی
زنجبیل، ریشه بومادران، زیره سیاه و نعناع و ماساژ‌های اصولی و یکسری دمنوش مثل چای بابونه، چای شاتره میتواند التهاب و درد را تسکین دهد. البته در مصرف این موارد نباید زیاده‌روی کرد.
مراقبت های بعد از جراحی کیسه صفرا
جراحی بصورت لاپراسکوپی انجام میشود که هم با بیهوشی کامل و هم با بی حسی موضعی امکان پذیر است. باید دقت کنید اگر علائم بعد از جراحی بیش از ۳ روز ادامه دار بود فورا به پزشک جراح مراجعه کنید. علائمی مثل زرد شدن پوست، ادرار سیاه رنگ و اسهال بیش از حد از علائمی است که بیاد جدی گرفته شود.
این جراحی ساده است و هر روزه با تعداد بالا بصورت سرپایی انجام میشود و بیماران بعد از یک روز مرخص میشوند. کیسه صفرای برداشته شده حتما به بخش پاتولوژی ارسال میشود تا از عدم وجود بدخیمی در آن اطمینان حاصل شود.
جمع بندی
ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید.دراین مطلب علائم پر شدن کیسه صفرا و علت پر شدن کیسه صفرا را بیان کردیم. اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید برای ما بنویسید. اگر در این باره تجربه‌ای دارید با ما به اشتراک بگذارید. پیشنهاد میکنم از بخش سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.
