تاثیر استرس بر قند خون افراد مبتلا به دیابت بسیار حائز اهمیت و جدی است. این مسئله که میتواند زمینه ساز مشکلات بسیاری از جمله دیابت عصبی باشد، باید به خوبی مدیریت و کنترل شود. داشتن استرس در زندگی مسئلهای طبیعی و قابل درک است اما برخی از مشکلات روانی و عصبی میتواند نهتنها در میزان قند خون فرد؛ بلکه در وضعیت سایر بخشها و اندامها نیز تاثیرگذار باشد.
در این مقاله به این نکته میپردازیم که استرس و فشارهای روانی چگونه میتوانند دیابت را تحت الشعاع قرار دهند و چگونه میتوان این مشکلات را برای داشتن وضعیتی بهتر مدیریت نمود.
آنچه در این مقاله میخوانید ...
تاثیر استرس بر قند خون
هورمونهای بدن یکی از موثرترین عوامل در شرایط جسمی افراد هستند. احساسات و حالات مختلف فرد بر ترشح این هورمونها و شرایط بدنی تاثیرگذار است. برخی از هورمونهای ترشح شده در زمان استرس همچون کورتیزول و آدرنالین در نحوه عملکرد گلوکز خون نقش دارند. زمانی که این هورمونها در بدن ترشح میشوند واکنشی طبیعی به جنگ یا گریختن میدهند و انرژی شما را تقویت میکنند.
در این زمان ترشح انسولین در بدن کاهش پیدا میکند و بدن به طور ناخداگاه در برابر انسولین مقاومت ایجاد میکند. از آنجایی که انرژی دیگر نمیتواند به سلولها وارد شود، سطح قند خون فرد افزایش پیدا میکند و در این هنگام لازم است اقدامات لازم برای کنترل آن صورت گیرد.
به حالت افزایش بیش از حد نرمال میزان گلوکز خون، هیپرگلیسمی گفته میشود. اگر این حالت در فرد از بین نرود و مدیریت نشود، فرد در برابر عوارض جدی افزایش قند خون یا هیپرگلیسمی قرار خواهد گرفت. این مسئله میتواند سلامت جسمی و روانی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
آیا استرس یا فشار عصبی میتواند باعث دیابت شود؟
مسئلهای که به عنوان دیابت عصبی یا قند عصبی مطرح میشود، گاها میتواند بر روند این ببیماری تاثیرگذار باشد. اما حقیقت آن است که استرس عامل کلیدی برای بوجود آمدن بیماری دیابت در بدن افراد نیست. اما تا حدودی میتواند آن را تشدید کند. در برخی افراد دیابتی دیده میشود که استرس یا عصبانیت باعث افت یا افزایش ناگهانی قند خون شود که اصطلاحات به آن دیابت عصبی میگویند.
محققان بر این باورند که سطح بالای استرس و مشکلات روانی در یک بازه زمانی طولانی، به مرور عملکرد لوزالمعده و انسولین را کاهش میدهد. همچنین برخی افراد که عادت به پرخوری در زمان استرس دارند، ممکن است به مرور دچار دیابت ۲ شوند و این احتمال را برای خودشان افزایش دهند.
علائم دیابت عصبی و نتایج استرس بر سطح قند خون
نتیجه تمامی عوامل استرسزا در بدن یک فرد به خصوص افراد دیابتی میتواند منجر به مواردی از جمله مشکلات زیر شوند:
- افزایش فشار خون
- بالا رفتن ضربان قلب
- افزایش سطح گلوکز یا قند خون
اگر این استرس و فشار در طی یک بازه زمانی طولانی مدت ادامه یابد و فرد را آزاردهد به مرور زمان میتواند تبدیل به یک معضل خطرناک شود و زمینه ساز بیماری و علائم دیابت عصبی باشد:
- بیماریهای قلبی عروقی
- افسردگی
- سردرد
- اختلالات خواب
- استفراغ
- دل درد
- تکرر ادرار
- ایجاد حالت تهوع
- تاری و اختلال در دید
نحوه کنترل و مدیریت استرس برای افراد دیابتی
همانطور که اشاره کردیم بهترین راهکار برای جلوگیری از تاثیر استرس بر قند خون، کنترل و مدیریت آن است. به این صورت میتوان انتظار داشت که این مسئله کمترین مشکل را برای فرد ایجاد کند. مهمترین مسئله یادگیری نحوه کنار آمدن با عاوامل استرسزا است. در ادامه به برخی از راهکارهایی اشاره کردهایم که میتوانند به شما در بهبود این وضعیت کمک کنند.
۱. از سلامت روان خودتان را مراقبت کنید
در مواقع مواجه با یک عامل آسیب زننده از لحاظ روانی، بهترین کار آن است که مراقب روان خودتان باشید و با جسم و روحتان مهربانانه رفتار کنید. در زندگی مواجه با موقعیتهای استرسزا امری کاملا عادی است. اتفاقات محیط کار، مسائل اجتماعی، خانوادگی یا مشغلههای زندگی زندگی روزمره را به مشکل میکند و فشارهای روانی بسایری را تحمیل میکند.
در این بین مهمترین مسئله آن است که تا امکان مشکلات را حل کنیم. استفاده از کمکهای روانشناس یا مشاور نیز میتواند در این بین تاثیر بسیاری داشته باشد. رعایت رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک نیز برای افرادی با قند خون بالا از ضروریات است.
۲. با دیگران در ان مورد صحبت کنید
صحبت کردن درباره عواملی که زندگی شما را مختل میکند یا روان شما را تحت فشار میگذارد میتواند بسیار موثر باشد. همانطور که اشاره کردیم یک روانشناس یا مشاور به حل و مدیریت مشکلها کمک میکند. بر اساس تجربه بسیاری از افراد دیابتی صحبت درباره نگرانیها و عوارض این بیماری با یک فرد متخصص، به آنها قوت قلب میدهد.
به خاطر داشته باشید که تجربه استرس در یک مقطع از زندگی ممکن است حتی نیاز شما به دوزهای دارویی را تغییر دهد. بنابراین حتی لازم است که برای دریافت توصیههای متناسب با این شرایط به پزشک مراجعه کنید تا با دریافت دستورالعملهای مناسب سلامت جسمی خود را تضمین کنید.
توصیههایی برای کاهش استرس افراد دیابتی
برای به حداقل رساندن تاثیر استرس بر قند خون و مدیریت دیابت عصبی میتوانید از راهکارهای گفته شده استفاده نمایید.
- ورزش کنید و فعالیت فیزیکی کافی داشته باشید تا علاوه بر بهبود سلامت، استرس را کاهش دهید. توصیه میکنیم از لیست بهترین ورزشهای مناسب افراد دیابتی بازدید نمایید.
- استراحت کردن و عدم انجام کار خاج از حد توان
- خوردن مواد غذایی سالم
- انجام یک سرگرمی مورد علاقه
- داشتن خواب کافی
- حذف و کاهش استفاده از الکل و کافئین
کلام آخر
در زمان ابتلا به دیابت عصبی لازم است تا به خوبی و بیش از پیش حواستان به بررسی سطح قند خونتان باشد. کنترل مستمر قند خون در طی روز و همچنین به صورت ناشتا به شما کمک میکند تا روند بالا و پایین رفتن گلوکز خون را متوجه شودی و داروهایتان را به درستی مصرف نمایید. در صورتی که دیابت یا پیش دیابت دارید، باید غربالگری انجام دهید و قند خون را بررسی نمایید.
در این محتوا سعی کردیم با بررسی تاثیر استرس بر قند خون به شما برای مدیریت آن کمک کنیم. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازههای پزشکی پیگیری نمایید.
منابع:
https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/emotions/stress
https://www.raleighmedicalgroup.com/blog/can-stress-raise-blood-sugar/