علائم تب دنگی شاید در ابتدا مشابه بسیاری از بیماری‌های ساده باشد ولی در ادامه این بیماری میتواند کشنده باشد. پیشگیری از تب دنگی با یک سری روش‌های ساده‌ی خانگی امکان پذیر است. در ادامه با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله میخوانید ...
تب دنگی ( Dengue fever ) چیست؟
قبل از بررسی علائم تب دنگی بهتر است با چیستی این بیماری آشنا شویم. تب دنگی یا تب دانگ و یا تب استخوان شکن یک نوع بیماری ویروسی است. این بیماری یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان است مثل بیماری آنفولانزای خوکی. راه انتقال این ویروس به انسان پشه‌ای به نام آئدس است که این حشره تحت عنوان ببر آسیایی نیز شناخته شده است. علت اینکه این بیماری تحت عنوان تب استخوان شکن نیز نامگذاری شده این است که علائم تب دنگی گاها شدید بروز میکند در حدی که بیمار حس میکند از درد استخوان‌هایش دارد میشکند.
ویروس دنگی از خانواده‌ی فلاوی ویریده‌ها از جنس فلاوی ویروس است. خانواده‌ی فلاوی‌ها ویروس‌هایی هستند که از طریق پشه و ساس بیماری را به انسان انتقال میدهند.
پشه آئدس چگونه تب دنگی را منتقل میکند؟
این پشه در تایر‌ها، مناطق گرمسیری و در آب‌های راکد مثل زیر گلدان‌ها تخمگذاری میکند. آخرین آمار ابتلا به تب دنگی در ایران مربوط به ۱۴ سال پیش بوده که در مناطق جنوبی تعداد کمی از ابتلا به این بیماری گزارش داده شده بود. ولی امروزه علائم تب دنگی در کشور دیده شده است. پشه آئدس بومی ایران نیست و از سایر کشور‌های گرمسیر آسیایی وارد کشور شده است. تب دنگی ، تب زرد، زیکا از بیماری‌هایی است که پشه آئدس میتواند منتقل کند. این پشه با نیش زدن افراد از طریق بزاق‌اش ویروس فلاوی را که عامل بیماری تب دانگی است را به بدن افراد منتقل میکند.
هنگامی که پشه آئدس انسان را نیش میزند؛ ویروس دنگی را به بدن فرد منتقل میکند. این ویروس‌ها در ناحیه‌ی شکم پشه‌ی آئدس زندگی میکنند؛ حدود ۸ الی ۱۰ روز بعد، این ویروس خودش را به بزاق پشه میرساند و در غدد ترشح کننده بزاق قرار میگیرند و با گزش پشه این ویروس منتقل میشود. البته که ویروس دنگی هیچ آسیبی به پشه نمیزند و میتواند تا حتی تا اخر عمر پشه در بزاق پشه باقی بماند.
بعد از ورود ویروس به بدن انسان ، این ویروس به گلبول‌های سفید خون متصل میشود و به آنها وارد میشوند. در نتیجه با جریان خون به سراسر بدن رفته و باعث تکثیر این ویروس در کل بدن میشود. کم کم علائم تب دنگی در انسان بروز میکند.
علائم تب دنگی چیست؟
باید در نظر داشته باشید که حدود ۸۰ درصد افرادی که به این ویروس مبتلا میشوند ( از هر ۱۰۰ نفر ۸۰ نفر )؛ هیچگونه علائم تب دنگی را ندارند و یا بسیار خفیف در حد تبی ملایم آن را تجربه میکنند. اما فقط ۵ درصد علائم تب تنگی بسیار شدید را تجربه میکنند که برای تعداد خیلی کمی از این جمعیت، این بیماری کشنده خواهد بود.
علائم تب دنگی بین ۴ الی ۷ روز خودش را نشان میدهند. اگر در فضایی قرار گرفتید که احتمال آلوده شدن با پشه آئدس وجود داشت و تا ۱۴ روز خبری از علائم تب دنگی نبود؛ به این معناست که شما به این ویروس مبتلا نشده‌اید.
علائم تب تنگی در کودکان شبیه سرماخوردگی ساده است و یا ممکن است علائم گاستروانتریت مثل استفراغ و اسهال را تجربه کنند. اما کودکان رنج سنی پر خطر برای این بیماری حساب میشوند.
علائم تب دنگی در ابتدا با تبی ناگهانی و سردردی که معمولا پشت چشم‌ها احساس میشود؛ آغاز میشود. به مرور حساسیت پوستی و به دنبال آن درد ماهیچه‌ای و مفاصل دیده میشود. این بیماری ۳ مرحله دارد:
- تب: ابتدایی‌ترین علامت است و بیمار تب حدود ۴۰ درجه را تجربه میکند که عموما با سردرد همراه است که بین ۲ الی ۷ روز ادامه دارد. گاهی تب همراه با علائم سرخک دیده میشود و حساسیت پوستی و گلگون شدن پوست دیده میشود.
- وخامت: این مرحله نهایت ۱ الی ۲ روز ادامه دارد. علائم تب دنگی در مرحله‌ی وخامت با تجمع مایعات در شکم و سینه آغاز میشود و گاهی خون ریزی مویرگ‌های سطحی دیده میشود. در بدترین حالت این ویروس دستگاه گردش خون را مختل میکند و اندام‌ها را تحت تاثیر قرار میدهد. در این موارد شوک دستگاه گوارش و تب‌های هموراژیک خطرناک دیده میشود که این فقط برای تعدا کمی از افراد اتفاق میفتد.
- بهبودی : در این مرحله بیمار رو به بهبودی است. علائم تب دنگی کم کم فروکش میکند و فرد به روال عادی برمیگردد.
تب دنگی چگونه درمان میشود؟
تب دنگی درمان خاصی ندارد. بیماران مبتلا به این ویروس نیازمند استراحت و تقویت سیستم ایمنی هستند. شباهت این بیماری به مالاریا و حصبه است که هر کدام نیازمند تشخیص صحیح هستند و باید فورا به تقویت سیستم ایمنی بیمار پرداخته شود.
قرص و داروی خاصی برای درمان تب دنگی وجود ندارد. فقط بیمار میتواند برای تسکین درد‌های بدنی از استامینوفن استفاده کند. افرادی که نیازمند استفاده‌ی آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و … هستند باید با پزشک خود مشورت کنند چون ممکن است در طول درمان ئچار خونریزی شوند.
این بیماری باعث کم آب شدن بدن به دلیل تب و استفراغ میشود. اگر علائم کاهش حجم ادرار؛ خشکی دهان، بی حالی، گیجی و کاهش تولید اشک را داشتید باید فورا به پزشک مراجعه کنید. پس باید مایعات زیادی استفاده کنید و اگر نمیتوانید این مایعات را استفاده کنید؛ باید بصورت وریدی دریافت کنید.
روش‌های پیشگیری از تب دنگی
در کشور‌هایی که تب دنگی رایج است؛ واکسن denguvaxia برای افراد ۹ الی ۴۵ سال که قبلا به این بیماری مبتلا شده‌اند تزریق میکنند. این واکسن ۳ دوز است که باید در یک سال تزریق شود. افرادی که سابقه ابتلا به تب دنگی ندارد؛ نباید از این واکسن استفاده کنند.
برای پیشگیری از تب دنگی کافیست به صورت زیر عمل کنید:
- در محل کار و محل زندگی از تهویه‌ی مطبوع استفاده کنید.
- از محصولات دافع پشه با غلظت DEEP استفاده کنید که حدودا ۱۰ درصد است.
- اگر در مکانی هستید که پشه‌ی آئدس وجود دارد؛ از لباس‌های آستین بلند؛ جوراب و کفش مناسب استفاده کنید.
- از توری برای پنجره‌ها استفاده کنید.
- از صابون معطر و عطر کمتر استفاده کنید پون پشه آئدس را به خود جذب میکند.
- آب اضافی گلدان را خالی کنید چون در آب راکد این پشه تخمگذاری و تکثیر میشود.
کلام آخر
ممنون که تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به علائم تب دنگی و راه‌های پیشگیری از تب دنگی اشاره کردیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده نظراتتان را برای ما بنویسید. اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید با ما به اشتراک بگذارید. برای بررسی مقالات بیشتر در این زمینه به سایت انجمن توسعه سلامت مهر پارسی مراجعه کرده و از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی دیدن کنید.
