بررسی شایع ترین عفونت های بیمارستانی

شایع ترین عفونت های بیمارستانی سالانه منجر به مرگ صدها نفر از انسان‌های روی کره زمین میشود. این عفونت‌ها در همان طور که از نامشان پیداست منشا بیمارستانی دارند. بیشتر عامل باکتریایی دارند و هر قسمت از بیمارستان که فکرش را کنید حضور دارند.

خیلی از افراد بیمارستان را محیطی آلوده می‌دانند اما هستند کسانی که فکر می‌کنند همه قسمت‌های بیمارستان دائم در حال استریل شدن است در حالی که عمده باکتری‌هایی که باعث بروز شایع ترین عفونت های بیمارستانی می‌شوند؛ خبر ندارند که عامل باکتریایی این بیماری‌ها حتی میتواند در مواد ضدعفونی کننده موجود در بیمارستان مثل الکل، مایع دستشویی و حتی وایتکس حضور داشته باشند!

عفونت یعنی چه؟

قبل از بررسی شایع ترین عفونت های بیمارستانی بهتر است به مفهوم عفونت بپردازیم. در ابتدای پیدایش زمین سرما و گرما را از عوامل بیماری‌زا میدانستند. امروزه به گسترش علم دریافتند که یک سری میکروارگانیسم‌ها هستند که عامل بیماری هستند و برخی دیگر مفید هستند و گاهی به درمان بیماری‌ها کمک نیز می‌کنند. باکتری‌های بیماری‌زا اصطلاحا پاتوژن نامیده می‌شوند.

پاتوژن‌ها سیستم‌های عجیبی دارند. برخی به راحتی با دترجنت‌ها یا همان مواد ضدعفونی کننده از بین میروند ولی برخی ساکن این مواد ضدعفونی کننده هستند و از آن تغذیه میکنند.

در فرهنگ‌نامه عمید آمده عفونت به معنای فاسد شدن یا عوض شدن طعم چیزی است. اما در ادامه به دو تعریف تخصصی از عفونت خواهیم پرداخت.

1. حضور ارگانیسم‌های بیماری‌زا ( پاتوژن ) که می‌توانند درد علائم حیاتی اختلال ایجاد کنند. منظور از این علائم حیاتی مواردی مثل تغییر تعدا گلبول‌ها و درجه حرارت بدن است.
2. جایگزین شدن عوامل بیماری‌زا درد قسمت‌های مختلف بدن منجر به بروز عفونت می‌شود. این عوامل بیماری‌زا می‌تواند باکتری، ویروس، قارچ یا انگل باشد.

بدن چگونه از خود در برابر عوامل عفونی حفاظت می‌کند؟

برای اینکه بدن بتواند به شایع ترین عفونت های بیمارستانی و سایر بیماری‌ها غلبه کند چند سد محافظتی طبیعی برای خود دارد:

1. پوست : اولین و مهمترین سد محافظتی بدن است که اسید‌های چرب و لیزوزیم دارد.
2. مخاط : مخاط در معده، دستگاه تنفسی، بزاق و… حضور دارد. اکثر مناطقی که مخاط دارد؛ مژک‌هایی دارند که با حرکت می‌توانند عوامل بیماری‌زا را پس بزنند.
3. سیستم ایمنی : با دو عملکرد اختصاصی و غیر اختصاصی درون بدن می‌توانند به مبارزه با پاتوژن‌ها بپردازند.

عفونت بیمارستانی چیست؟

بحث شایع ترین عفونت های بیمارستانی بحث امروز و دیروز نیست. از زمان‌های بسیار قدیم این بحث بوده ولی دانشندان آن را به این نام نمی‌دانستند. برای مثال سقراط در یک کتابی درباره‌ی عفونت‌های زایمانی و علت بروز آن صحبت کرده بود. از اقداماتی که در گذشته برای بروز این دسته عفونت‌ها گرفته میشد ساخت مکانی جدا برای مراقبت از بیماری‌های خاصی مثل آبله، جزام، طاعون و… بوده است.

عفونت‌های بیمارستانی اغلب گریبان‌گیر کارکنان بیمارستان و بیمارانی که مدت زمان زیادی در بیمارستان بستری بوده‌اند می‌شود. علائم عفونت گاهی بعد از ترخیص بروز میکند. برای مثال بیماری بعد از ۴۸ الی ۷۲ ساعت بعد از ترخیص با علائم عفونی مجدد به بیمارستان مراجعه میکند.

عفونت‌های بیمارستانی به چه صورت بروز میکند؟

هر عضوی از بدن ممکن است دچار عفونت شود. از شایع ترین عفونت های بیمارستانی عفونت ادراری به دلیل سوند آلوده به پاتوژن است. گاهی عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی به دلیل ماسک تنفس آلوده و دستگاه ونتیلاتور غیر استریل اتفاق میکند.

گاهی زخم‌های جراحی دچار عفونت می‌شوند که ممکن است کسی که پانسمان می‌کرده دستش غیراستریل بوده باشد و یا موادی که برای شست‌وشوی زخم استفاده می‌شده از عوامل پاتوژن برخوردار بوده باشد.

گاهی عفونت دستگاه گردش خون دیده می‌شود. این نوع از شایع ترین عفونت های بیمارستانی است که در اثر سورنگ آلوده و یا کیسه خون غیر استریل اتفاق میفتد.

طبق بررسی‌ها مشخص شده عفونت‌های دستگاه گردش خون، عفونت ادراری و پنومونی از کشنده‌ترین عفونت‌های بیمارستانی محسوب می‌شوند.

عفونت‌های بیمارستانی از چه راه‌هایی منتقل می‌شود؟

۱. تماس ( contact )

از شایع‌ترین مسیر‌های انتقال عفونت بیمارستانی تماس است. این مورد خودش سه طریق مختلف دارد:

الف. تماس مستقیم سطح بدن با میکروارگانیسم بیماریزا که عمدتا به صورت نمایان در موضع زخم دیده می‌شود.

ب. تماس غیر مستقیم به واسطه‌ی ابزار آلوده مثل سوزن و باند و گاهی پانسمان آلوده دیده می‌شود.

ج. قطرات آلوده از طریق تنفس سایر بیماران در اثر سرفه، عطسه روی موضع قرار میگیرد و منجر به عفونت می‌شود.

۲. هوا ( airborne )

هوای آلوده در اثر تنفس بیماران، وجود ابزار آلوده و گاهی مواد غذایی و زباله‌های بیمارستانی منتقل می‌شود.

۳. وسایل مشترک آلوده

شایع ترین عفونت های بیمارستانی از طریق وسایل مشترک آلوده منتقل می‌شوند. این وسایل مثل دارو، لیوان آب، قاشق و چنگال، ملحفه و بالش و…

۴. ناقلین

حضور ناقلینی مثل پشه، مگس، موش می‌تواند منجر به انتقال عفونت در بیمارستان شود.

کلام آخر

ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به شایع ترین عفونت های بیمارستانی پرداختیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد. اگر در این زمینه اطلاعات و تجربه‌ای دارید با تیم ما به اشتراک بگذارید. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.