علائم بیماری سل در بزرگسالان و درمان قطعی سل

علائم بیماری سل در بزرگسالان میتواند از طیف خفیف تا گسترده باشد. درمان قطعی سل فقط و فقط با اجرای دقیق دستورات پزشک میسر است. انواع سل وجود دارد که شناخت آن در طول درمان بیماری سل بسیار موثر است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی علائم بیماری سل و درمان قطعی سل با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.

سل چیست ؟

بیماری سل یک بیماری عفونی است. عامل ایجاد این بیماری باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (Mycobacterium tuberculosis) است.این بیماری عمدتا در ریه‌ها بیماری ایجاد میکند اما به صورت نادر در سایر اعضای بدن مثلا کبد نیز بروز میکند. شایع‌ترین نوع سل، سل ریوی است که باعث مشکلات تنفسی می‌شود.

این بیماری با قطره‌های تنفسی میتواند از یک فرد مبتلا به یک فرد سالم منتقل شود. سل معمولا در نوع ریوی به شش‌ها حمله میکند و علائم سل ریوی سرفه، عطسه و … است. اگر سل درمان نشود تا ۵۰% از مبتلایان را به کام مرگ میکشد.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه ۹ میلیون نفر در جهان به سل مبتلا میشوند. یکی از ۳ دلیل اصلی مرگ و میر زنان در رده سنی ۱۵ الی ۴۵ سال ابتلا به سل است و اینکه سل یک پاتوژن هوابرد است و واگیر دار است.

آیا بیماری سل واگیر دار است؟ راه انتقال سل چیست ؟

سل از طریق هوا و قطرات تنفسی از فرد مبتلا به فرد سالم منتقل می‌شود. وقتی فرد بیمار سرفهو عطسه کند و یا صحبت کند و آواز بخواند، این باکتری وارد هوا شده و پخش میشود و میتواند دیگران را آلوده کند. پس میتوان گفت سل یک بیماری واگیر دار است.

انواع سل

بطور کلی سل به دو دسته تقسیم میشود:

1. سل فعال: در این نوع بیماری و باکتری سل در بدن فعال است و فرد علائم سل را بروز میدهد.
2. سل نهفته: در این بیماری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در بدن فرد وجود دارد اما سیستم ایمنی مانع شروع فعالیت این عفونت میشود. افرادی که سل نهفته دارند بیمار نیستند و نمیتوانند بیماری را به دیگران منتقل کنند اما بسیار مستعد بروز علائم بیماری سل در بزرگسالان هستند.

سل میتواند علاوه بر ریه سایر ارگان‌های بدن را نیز درگیر کند که در ادامه با چند مورد از آنها آشنا خواهیم شد:

۱. سل ریوی

شایع‌ترین نوع سل، ریوی است. حدود ۹۰% علائم سل در بزرگسالان در ریه‌ها دیده میشود. درد قفسه سینه، سرفه‌های طولانی و خونی، تولید خلط خونین، تضعیف شریان ریوی، زخم گسترده در نزمه فوقانی ریه، بروز ضایعات قرمز رنگ روی پوست پاها، التهاب و قرمزی چشم و … از علائم سل ریوی است.

۲. سل پوستی

از نادرترین نوع سل است که باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس به پوست حمله میکند و ایجاد ضایعات و اختلالات پوستی میکند. وقتی روی پوست خراش یا زخم باز وجود داشته باشد؛ مایکوباکتریوم میتواند از این طریق بیمار را آلوده کند.

۳. سل استخوان

سل استخوانی یا همان سل استخوانی – مفصلی هم از انواع نادر سل است که استخوان و مفاصل را درگیر میکند. ایجاد التهاب، درد و تخریب شدن بافت مفاصل یکی از علائم سل استخوان است که باعث ناتوانایی شدید در انجام فعالیت روزانه، حرکت و راه رفتن می‌شود.

۴. سل کبد

اگر عفونت سل کبد را درگیر کند عملکرد سم زدایی در این ارگان به مشکل بر میخورد و در نتیجه خون در ادرار دیده میشود. سل کبدی از بیماری‌های بسیار شایع در کشور افغانستان است.

علائم بیماری سل در بزرگسالان

مهمترین و شایع‌ترین علائم به شرح زیر هستند:

1. سرفه‌های طولانی مدت که بیش از ۳ هفته طول بکشد
2. خلط خونی
3. تب و لرز
4. تعریق شبانه
5. کاهش وزن بی دلیل و بی اشتهایی
6. خستگی مزمن
7. درد قفسه سینه

عوارض بیماری سل چیست ؟

سل اگر درمان نشود میتواند یک بیماری مرگ بار باشد. اگرچه نقطه هدف این عفونت ریه است اما اگر درمان نشد این بیماری به سایر ارگان‌ها نیز حمله میکند. از عوارض عدم درمان قطعی سل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• مننژیت یا تورم غشای مغز
• آسیب به مفاصل
• درد در ستون فقرات
• آسیب به کبد و کلیه
• مشکلات قلبی

طول درمان بیماری سل ریوی چقدر است ؟

طول درمان بیماری سل حدود ۶ تا ۹ ماه است. باید در این بازه زمانی داروهای ضد سل کامل و دقیق مصرف شود. همچنین رعایت دقیق برنامه درمان و پیگیری منظم و پیش رفتن با پزشک متخصص بسیار مهم و حائز اهمیت است و بازه زمانی درمان را کوتاه میکند.

بهترین روش درمان قطعی سل

۱. درمان دارویی

بهترین دارو برای درمان و کنترل سل، داروهای آنتی باکتریال است. داروهای ریفامپین، پیرازینامید، استپرتومایسین برای درمان سل استفاده میشود. همه این داروها باید با دستور پزشک و نسخه قانونی تهیه و مصرف شوند.

۲. طب سنتی

• سیر : دارای ماده بسیار قوی به نام سولفوریک است که باکتری‌های مضر را از بین میبرد. وجود آلیسین در این ماده مانع رشد باکتری و منجر به درمان قطعی سل میشود. میتوانید از مخلوط جوشانده سیر و شیر به مدت چند ماه استفاده کنید.
• پرتقال: پرتقال دارای مواد معدنی بسیاری است که ایمنی بدن را افزایش میدهد. آب پرتقال به همراه کمی نمک و یک قاشق غذاخوری عسل خاصیت آنتی باکتریالی دارد و میتوانید در درمان قطعی سل روزی دو بار مصرف کنید.
• نعناء : نعنا میتواند ارگان‌های مختلف بدن را احیا کند و از عوارض جانبی داروهای سل جلوگیری کند. مصرف نعناع با عصل و سرکه و نصف فنجان آب هویج ترکیبی مقوی برای از بین بردن سل در بدن است.
• چای سبز: چای سبز سیستم ایمنی را تقویت میکند. دارای ترکیبات پلی فنول است که از تکثیر مایکوباکتریوم توبرکلوزیس جلوگیری میکند.

کلام آخر

ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به علائم بیماری سل در بزرگسالان و درمان قطعی سل پرداختیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده است؛ نظراتتان را برایمان بنویسید. اگر در این زمینه اطلاعات دارید با ما به اشتراک بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاهده مقالات بیشتر از وبلاگ و تازه‌های پزشکی سایت ما بازدید کنید. برای اطلاعات بیشتر از سایت انجمن توسعه سلامت مهر پارسی دیدن کنید.