رژیم غذایی افراد دیالیزی موضوعی است که بیشتر افراد به دنبال آن هستند، بهترین مواد غذایی برای رژیم غذایی افراد دیالیزی مرغ‌، ماهی‌، گوشت‌های کم چرب‌، میوه‌‍های گوناگون مثل آلبالو‌، انگور‌، هندوانه به میزان محدود و همچنین روغن‌هایی که در دمای اتاق مایع هستند‌. رژیم غذایی افراد دیالیزی از اهمیت زیادی برخوردار است این افراد باید حتما تقویت شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی بهترین رژیم غذایی افراد دیالیزی‌، با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید‌.

دیالیز چیست و چه افرادی به دیالیز نیاز پیدا میکنند؟

قبل از بررسی رژیم غذایی افراد دیالیزی بهتر است با چیستی این درمان و نوع بیماری آشنا شویم. دیالیز حالتی از درمان است که وقتی کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند‌، می‌توان با این فرایند مایعات اضافی را از خون جدا کرد. در یکی از شایع‌ترین انواع دیالیز به طور معمول خون وارد یک دستگاه‌هایی می‌شود تا تصفیه روی آن انجام شود‌ و خون مجدد به بدن برمیگردد.

کلیه‌ها مواد زائد در بدن را از خون بر‌می‌دارند و به ادرار تبدیل می‌کنند تا بتوانند آنها را به راحتی دفع کنند‌. اگر کلیه‌ها از کار بیفتد؛ مثل کسانی که نارسایی کلیه دارند در آن صورت کلیه‌ها نمی‌توانند خون را به راحتی و درستی تصفیه کنند و امکان دارد که سطح مواد مضر در بدن به حد خطرناکی برسد‌. این وضعیت خطرناک است که اگر کاری نکنیم امکان دارد که عوارض نامطلوب و یا حتی کشنده در بدن ما پدیدار شود‌. ما می‌توانیم با انجام دیالیز مواد زائد را از خون جدا کنیم و از بروز این وضعیت جلوگیری کنیم‌.

افرادی که مواد زائد در بدنشان زیاد می‌شود و دیگر کلیه‌ها قادر به تصفیه آنها از بدن نباشد و علاوه بر این‌ها دفع نکردن مواد زائد سبب ایجاد مشکلاتی در فرد می‌شود در این حالت است که فرد نیازمند به دیالیز است‌. بیشتر اوقات از کسانی که قرار است دیالیز شوند آزمایشاتی گرفته می‌شود که پزشکان در آن میزان اوره و کراتین خون را اندازه می‌گیرند و بالا بودن این دو مواد در خون که به معنی فعالیت مناسب کلیه‌ها و شروع روش دیالیز می‌باشد‌.

عملکرد کلیه در بدن چیست و دیالیز چگونه به بهبود عملکرد کلیه از دست رفته کمک میکند؟

یکی از اصلی‌ترین عملکرد‌های کلیه حذف مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است‌. این مواد زائد به کمک ادرار از بین می‌روند‌. این فرایند برای حفظ تعادل مواد شیمیایی بدن ضروری است‌. کلیه‌ها معمولا به تنظیم موادی مثل نمک‌، اسید بدن و پتاسیم کمک می‌کند‌ و همچنین عملکرد کلیه باعث تولید هورمون‌هایی می‌شود که بر سایر اعضا و دستگاه‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارد‌.

کلیه‌ها مثل کارخانه شیمیایی قدرتمندی هستند که مواد زائد را از بدن جدا می‌کنند و دارو‌ها را از بدن خارج می‌کنند و مایعات بدن را متعادل می‌کنند و همچنین هورمو‌ن‌هایی را آزاد می‌کنند که فشار خون را کنترل کنند و یکی از مهم‌ترین کار‌های آن ویتامین D فعال ایجاد می‌کند که سبب تقویت استخوان‌های سالم و محکم می‌شود‌.

ممکن است فردی که دچار نارسایی کلیه است نیازمند به دیالیز است که این نیاز دائمی نیست همانطور کهقبل هم گفته شد دیالیز شامل هدایت خون به خارج از بدن و به داخل دستگاهی می‌شود که مواد زائد را تصفیه می‌کند. همچنین در صورت ابتلاء به التهاب قلب نیز ممکن است که فرد نیاز به دیالیز داشته باشد . لازم به ذکر است که اگر بیمار به دلیل آسیب شدید کلیه تحت دیالیز باشند‌، بهبودی امکان پذیر است و می‌توان دیالیز را متوقف کرد اما اگر بیمار به دلیل بیماری مزمن کلیوی دیالیز شود‌، قطع دیالیز ممکن است منجر به مرگ بیمار یا بیماری شدید‌تر شود‌.

بررسی انواع دیالیز

۱. همودیالیز

اولین نوع دیالیز‌، همودیالیز است که در این روش خون بیمار از طرفی از بدن او خارج می‌شود و از دشتگاه دیالیز عبور می‌کند و بعد از تصفیه و پاکسازی‌، خون را دوباره به بدن بیمار برمی‌گردانند‌. لازم به ذکر است که در این روش دیالیز‌، در طی زمان طولانی کلسیم در بدن از بین می‌رود و به همین خاطر است که توصیه می‌شود طی دوران دیالیز بیماران مصرف لبنیات را بالا ببرند.

۲. دیالیز پریتونیل

دومین نوع دیالیز‌، دیالیز پریتونیل است که در این روش از بافت‌هایی که در داخل شکم فرد است به عنوان فیلتر استفاده می‌شود و با قرار دادن لوله‌ای‌، ماده خاصی وارد این حفره می‌شود و روده را شستشو می‌دهد و از طرف دیگر دیواره‌های روده مثل فیلتری بین خون و مایع عمل می‌کند و مواد زائد و آب اضافی را از بدن دفع می‌کند‌.

چرا تغذیه‌ی بیماران دیالیزی اهمیت دارد؟

تغذیه بیماران دیالیزی بخش مهمی از درمان آنها است‌. رژیم غذایی افراد دیالیزی به بهبود بیماری‌های مزمن کلیه و همچنین کند شدن روند بیماری در بیماران کمک کند‌. با اینکه رژیم غذایی همه افراد مهم است ولی این موضوع در بیمارانی که نارسایی یا مشکلات مزمن کلیه دارند بسیار مهم‌تر به نظر می‌رسد‌.

رژیم غذایی برای افرادی که دیالیز می‌شود از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا با اطمینان پیدا کنند که مواد زائد ضروری از طریق مواد غذایی به بدنشان وارد می‌شود‌، تنظیم یک رژیم غذایی برای افراد دیالیزی توسط یک متخصص تغذیه انجام می‌شود‌، آن مشاوران کنترل می‌کنند که هروز بینن جلساتی کهدیالیز انجان می‌شود‌، چه مقدار انرژی‌، ویتامین ‌، پروتئین و مواد معدنی وارد بدن بیمار شود تا بتواند از مشکلات جلوگیری کنند‌.

مناسب‌ترین رژیم غذایی افراد دیالیزی چیست؟

در این بخش می‌خواهیم به مناسب‌ترین رژیم غذایی افراد دیالیزی اشاره کنیم. رژیم غذایی افراد دیالیزی باید سرشار از مایعات مقوی و پروتئین، ویتامین و انرژی باشد درغیر اینصورت بیمار خیلی زود از پا می افتد.

۱. مصرف آب

فردی که همودیالیز کرده به دلیل عدم کارکرد کلیه‌ها ، ادرار تولید نمی‌کنه یا میزان ادرار او بسیار کم است پس لازم است که افرادی که همودیالیز می‌شوند از میزان ادرارشان با خبر شوند و اگر مقدار ادرار این افراد کم بود مصرف آب روزانه را افزایش بدهند اما توصیه می‌شود افرادی که مقدار ادرارشان کم است روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ سی‌سی آب مصرف کنند و باید به این نکته هم توجه کنیم که اسفاده بیش از اندازه از آب سیستم عروقی قلب را مختل می‌کند و باعث بهم خوردن وضعیت بدن می‌شود‌.

۲. رژیم مناسب

رژیم مناسب یک بیمار دیالیزی یک رژیم غذایی کم‌نمک‌، کم‌چرب و با پروتئین کم است خوب است که بیماران دیالیزی تا حد ممکن از استفاده غذا‌های چرب و پر نمک اجتناب کنند و علاوه بر این‌ها از مصرف حبوبات نیز خوداری کنند‌.

۳. میوه‌ها

افرادی دیالیزی باید از میوه ‌هایی مثل خیار و سیب استفاده کنند زیرا میوه‌هایی مثل هندوانه‌، موز‌، آناناس و… حاوی پتاسیم است و ممکن است پتاسیم فرد دیالیزی را بالا ببرد و سبب ایست قلبی شود‌.

رژیم غذایی افراد دیالیزی حتما باید زیر نظر پزشک خود یا پزشک متخصص باشد چون رژیم غذایی افراد دیالیزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی این افراد است‌. رژیم غذایی افراد دیالیزی حتما باید با توجه به میزان بیماری آنها باشد مثلا در مواردی بیماران در حال بهبود هستند پس یک رژیم غذایی صف و سخت نمی‌خواهند و در مواردی بیماران حتما باید رژیم غذایی افراد دیالیزی را به صورت کامل اجرا کنند

موارد منع مصرف تغذیه برای افراد دیالیزی

پتاسیم

با اینکه پتاسیم ماده معدنی است که برا عملکرد اعصاب بسیار مفید و ضروری است اما پتاسیم بدن باید به اندازه کافی باشد چون که مقدار زیاد پتایم در خون باعث ایجاد شدن عوارض خطرناکی مثل ضربان بالا‌ی قلب و در مواردی نارسایی قلب می‌شود‌، لازم به ذکر است از جایی که دیالیز مقدار مشخصی از پتاسیم در خون را از بین می‌برد‌، میزان پتانسیم در مواد غذایی بیماران دیالیزی از اهمیت بسیاری برخوردار است‌.

فسفات کم

هرچقدر که توانایی کلیه‌ها در مواد زائد کمتر شود ‌، سطح فسفات خون بیشتر می‌شود و سفات انباشته شده در بافت‌های مختلف بدن بیمار رسوب می‌کممند و منجر به خارش پوستی و در مواردی درد مفاصل و سوزش چشم است که با گذشت زمان استخوان را بسیار ضعیف می‌کند و در مواردی به شکستگی و درد مداوم منجر می‌شود‌.

رژیم غذایی افراد دیالیزی نباید شامل این مواد غذایی باشد زیرا ممکن است در فرد بیمار مشکلاتی ایجاد کند‌‌.

کلام آخر

ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بدید‌. در این مقاله ما به رژیم غذایی افراد دیالیزی پرداختیم‌. اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید با ما به اشتراک بگذارید ‌. اگر در این زمینه تجربه دارید و اگر این مطلب برایتان مفید بوده است؛ برای ما بنویسید‌. پیشنهاد می‌کنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر تولید محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید‌.