علائم اندومتریوز در زنان به دلیل سبک زندگی نادرست بسیار بروز میکند. درمان اندومتریوز رحم امکان پذیر است اما باید در روند درمان اندومتریوز رحم کمی صبوری و پایداری به خرج دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی علائم اندومتریوز و درمان اندومتریوز رحم‌، با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.

آشنایی با بافت رحم در زنان

قبل از بررسی علائم اندومتریوز و درمان اندومتریوز رحم بهتر است با چیستی این اندام بیشتر آشنا شویم. رحم اندامی است که فقط در بدن پستانداران وجود دارد. رحم همان بافتی است که جنین از زمان پیدایش تا زمان تولد در آن رشد و پروش پیدا میکند. ظاهر این اندام گلابی وارونه است و در خط وسط شکمی بین مثانه و رکتوم قرار گرفته است.

بطور کلی رحم دیواره‌های عضلانی مقاومی دارد که در واقع قوی‌ترین عضلات در بدن زن همین رحم است چون میتواند اتقباضات شدیدی مثل درد زایمان و خروم نوزاد را تحمل کند. رحم برای نگهداری و تغذیه جنین در حال رشد و مکانی برای حرکت اسپرم و رسیدن به تخمک تعبیه شده است.

سطح داخلی رحم را اندومتر پوشانده که نوعی بافت فعال است . اندومتر به تغییرات هورمونی بسیار حساس است. در هر قاعدگی زن، اندومتر است که ریزش میکند و خون پریودی از بدن دفع میشود. همچنین در صورت بروز بارداری؛ تخم در اندومتر لانه گزینی میکند.

آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز ( Endometriosis ) یا در اصطلاح فارسی؛ ناجابه‌جایی آستر رحم یک عارضه است که ۱۱ درصد زنان را درگیر میکند. آندومتریوز رحم در واقع سلول‌هایی مشابه سلول‌های اندومتر رحم هستند که در مکانی غیر از رحم رشد میکنند. گاهی ممکن است این اندومتر اضافه، در قسمت خارجی و پوشش بیرون رحم رشد کند و گاهی هم ممکن است این آندومتر در ناحیه لگن رشد کند که در ۵۰ درصد موارد اندومتریوز در لگن و در ۴۰ درصد موارد در قسمت تخمدان علائم اندومتریوز دیده میشود.

علت بروز اندومتریوز

دانشمندان در رابطه با درمان اندومتریوز رحم به توافقاتی رسیده‌اند ولی در رابطه با علت بروز اندومتریوز هنوز نمیتوانند یک عامل اصلی را بیان کنند. اما بطور کلی همانطور که از نام اندومتریوز پیداست؛ عامل اصلی ایجاد بیماری همان بافت اندومتر است که در داخل حفره رحم وجود دارد که رحم در آن بافت رشد میکند و همچنین در دوران قاعدگی این بافت دچار ریزش می‌شود.

در برخی منابع علت بروز علائم اندومتریوز را داشتن رابطه جنسی در زمان قاعدگی بیان میکنند. در دوره‌ی قاعدگی دهانه رحم کمی باز است تا خون پریود راحت‌تر از بدن خارج شود. اگر در این دوره رابطه جنسی انجام شود، طی تحریک و ارگاسم، خون حین خروج از بدن، در اثر انقباضات رحم به داخل رحم برمیگردد این خود باعث شده اندومتر درحال خروج مجدد به رحم برگردد و نا به جایی رشد آستر رحم صورت بگیرد.

برخی از محققان بر این باورند که شروع قاعدگی در سنین پایین؛ عفونت لگن، سیکل قاعدگی کوتاه، آلرژی‌های پوستی مثل اگزما و کهیر، مصرف الکل، مصرف بیش از حد کافئین، انجام ورزش‌هایی که باعث افزایش استروژن در بدن شود، ژنتیک و تماس با سموم میتواند از علت‌های بروز اندومتریوز باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی درمان اگزمای پوستی اینجا کلیک کنید.

علائم اندومتریوز چیست؟

علائم اندومتریوز بصورت طیف خفیف تا شدید بروز میکند. گاهی در زنان مشاهده شده که هیچ علامتی از اندومتریوز دیده نشده است. برخلاف تصور عموم اینکه بیماری درد داشته باشد و درد بیمار شدید باشد، نشانه‌ی شدت بیماری نیست بلکه اندومتریوز شدید عملا درد بیسار کمی در زنان ایجاد میکند. پس با شدت درد نمیتوان به وجود و شدت اندومتریوز پی برد. اما باید در نظر داشته باشید که درد ناشی از اندومتریوز شدید؛ هر چند خفیف است ولی آزار دهنده است. بارز‌ترین علائم اندومتریوز‌، بروز دردهای لگنی است. در ادامه به علائم این بیماری بیشتر خواهیم پرداخت:

• مشکلات گوارشی مثل نفخ، یبوست، اسهال به خصوص در زمان پریود
• گرفتگی عضلات کمر و شکم و لگن چندین روز قبل و بعد از پریود
• کمر درد مکرر و بدون وقفه
• خون ریزی‌های شدید در دوران پریودی
• خون ریزی بین قاعدگی در زمان تخمک گذاری
• درد در هنگام اجابت مزاج
• درد حین رابطه جنسی
• ناباروری

برای رفع فوری دل درد پریودی اینجا کلیک کنید.

آیا آندومتریوز میتواند باعث ناباروری شود؟

جواب این سوال به قطع بله است. ناباروری از بارزترین و شایع ترین علائم اندومتریوز است. اندومتریوز به دلیل تولید یکسری سایتوکاین در بدن، از لقاح و ترکیب تخمک و اسپرم جلوگیری میکند و آن را مهار میکند.

همچنین اندومتریوز در اثر ایجاد زخم و چسبندگی میتواند باعث انسداد لوله فالوپ شود در نتیجه اسپرم و تخمک حتی اگر ترکیب شوند هم نمیتوانند خودشان را برای لانه گزینی به رحم برسانند پس سلول تخم تشکیل نمیشود.

و همچنین اگر اندومتریوز در رحم ایجاد شده باشد؛ میتواند مانع تخمک‌گذاری شود و به همین دلیل خون ریزی بین قاعدگی در این بیماری، در دوره‌ی تخمک گذاری؛ از علائم اندومتریوز است.

آیا آندومتریوز سرطان است؟

میتوان گفت آندومتریوز بیماری است که شبیه سرطان است. اگر در لفظ بخواهیم بگوییم آیا یک سرطان یا cancer محسوب میشود؛ باید گفت آندومتریوز یک سرطان خوش خیم است چون میتواند عین سرطان پیشرفت کند اما کشنده نیست

آندومتریوز اگر درمان نشود و به آن توجهی نشود؛ میتواند از خوش خیمی به بدخیمی تغییر وضعیت دهد. از علائم اندومتریوز بدخیم آن است که بیمار IVF را پس میزند و در بدن کیست‌های بزرگ و پیش رونده دیده میشود.

برای تشخیص اندومتریوز بدخیم از روش‌های جراحی بسته به روش لاپاراسکوپی و برداشتن بیوپسی استفاده می‌کنند. برای بیماران اندومتریوز بدخیم، انجام جراحی باز پیشنهاد نمی‌شود چون این نوع جراحی باعث افزایش چسبندگی در موضع تحت جراحی می‌شود. جراحی باز برای این بیماران بسیار سنگین و با ریسک بالا است.

اندومتریوز چگونه تشخیص داده میشود؟

وقتی فردی با علائم اندومتریوز به پزشک مراجعه میکند؛ پزشک با معاینه لگن جهت بررسی کیست یا اسکار در پشت رحم، انجام سونوگرافی، انجام CT scan از اندام داخلی و همچنین در صورت نیاز انجام لاپاراسکوپی برای بررسی ضایعات و اندازه آنها به تشخیص اندومتریوز میپردازد.

آندومتریوز چه عوارض دارد؟

۱. نازایی

اصلی‌ترین عارضه‌ی اندومتریوز نازایی است. یک سوم زنانی که به اندومتریوز مبتلا هستند به سختی حامله میشوند چون در این بیماری یا لقاح اسپرم و تخمک مهار شده و یا اسپرم و تخمک برای تشکیل تخم به دلیل انسداد لوله فالوپ به رحم نرسیده و لانه گزینی و اتصال به دیواره رحم صورت نگرفته است.

۲. سرطان تخمدان

اندومتریوز فقط مختص رحم نیست بلکه میتواند در تخمدان و لگن نیز ایجاد شود. سرطان تخمدان یکی از شایع‌ترین عوارض اندومتریوز کنترل و درمان نشده است. در کل ریسک سرطان تخمدان در طول عمر زنان پایین است چون تخمدان یک عضو فعال است پس بروز سرطان تخمدان نادر است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تخمدان پلی کیستیک اینجا کلیک کنید.

در کل سرطان دهانه رحم؛ بروز کیست تخمدان و تنبلی تخمدان، خون ریزی اندومتریوز، ایجاد چسبندگی و مشکلات روده‌ای مثانه‌ای از عوارض خطرناک آندومتریوز است.

درمان اندومتریوز رحم چگونه صورت میگیرد؟

انتخاب نوع درمان اندومتریوز رحم بستگی به شدت و حتی اندازه‌ی موضعی دارد که درگیر اندومتریوز شده است. در ادامه به درمان آندومتریوز خواهیم پرداخت:

۱. هورمون درمانی

پزشکان در درمان اندومتریوز رحم ابتدا محافظ کارانه وارد عمل میشوند. ابتدا برای درمان این بیماری از هورمون درمانی استفاده میشود. استفاده از قرص‌های ضدبارداری در کاهش درد اندومتریوز اثر گذار است. داروهای هورمونی مثل داروهای ضد بارداری میتواند سرعت رشد بافت اندومتر را کاهش دهد و در قاعدگی‌های منظم، اندومتر اضافی ریزش کند و از بین برود.

۲. داروهای ضد درد

درد‌های اذیت کننده‌ی اندومتریوز میتواند روزمره را تحت تاثیر قرار دهد به همین دلیل داروهای ضد درد مثل ایبوپروفن و ناپروکسن میتواند این درد‌ها را تسکین دهد.

۳. جراحی بسته

همانطور که گفته شد انجام جراحی باز به هیچ عنوان برای این بیماران توصیه نمیشودبلکه انجام جراحی محافظ کارانه ب روش لاپاراسکوپی میتواند کمک کننده باشد. حتی در این نوع جراحی‌ها، امکان نمونه برداری در صورت نیاز هم وجود دارد.

۴. دارو گیاهی

سیر، دارچین، دمنوش بابونه، گیاه پنج انگشت، پوست کاج، اسطوخودوس، چای سبز از داروهای گیاهی است که در درمان اندومتریوز رحم مفید واقع شده‌اند.

درمان اندومتریوز رحم با طب سنتی

طب سنتی برای درمان اندومتریوز به مصرف مواد غذایی سودازا اعتقاد دارد این مواد غذایی شامل میوه، سبزیجات است. طب سنتی پیشنهاد میکند هر شب قبل از خواب زیر شکم خود را روغن زنجبیل بمالید و همچنین ۳ روز بعد و سه روز قبل از پریودی، یک قاشق مرباخوردی زنجبیل و بابونه را دم کنید و مصرف کنید.

کلام آخر

ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به علائم اندومتریوز و درمان اندومتریوز رحم پرداختیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده است؛ نظراتتان را برای ما بنویسید. اگر در این زمینه تجربه‌‍ای دارید با ما به اشتراک بگذارید. اگر در این باره اطلاعاتی دارید با ما به اشتراگ بگذارید. پیشنهاد میکنم از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.