امروزه مدیریت و پایین آوردن قند خون کودکان به یکی از مهمترین دغدغههای جامعه پزشکی تبدیل شده است. کنترل دیابت در کودکان و نوجوانان به معنای نگه داشتن سطح قند خون در درجه مناسب و سالم است. و این میزان نباید بیش از حد کم یا زیاد باشد.
به طور کلی سطح قند خون به مقدار گلوکز موجود در خون گفته میشود. که از طریق خوردن غذا تامین میشود. اگرچه سطح طبیعی گلوکز میتواند برای بدن مورد نیاز باشد و انرژی مورد نظر را برای فعالیتها تولید کند؛ اما افزایش بیش از حد مجاز آن میتواند فرد را به مرور دچار مشکلاتی کند. به همین دلیل توصیه میشود مقدار قند خون در کودکان را مدیریت کنیم.
دیابت نوع ۱ در کودکان
به طور کلی دیابت نوع یک در کودکان و نوجوانان به صورت شایعتر دیده میشود. غده پانکراس یا لوزالمعده وظیفه تنظیم سطح قند خون در بدن را بر عهده دارد. گاها سلولهای بتا که وظیفه ساخت انسولین در بدن را برعهده دارند از بین میروند. در نتیجه قند اضافه در خون تجمع پیدا کرده و باعث بوجود آمدن علائمی در بدن خواهد شد.
اگر چه دیابت نوع ۱ را بیشتر به کودکان نسبت میدهند اما بروز آن در اوایل سن بزرگسالی نیز محتمل است. یکی دیگر از موارد تاثیرگذار سابقه خانوادگی میباشد. این بیماری میتواند در خانوادههایی که آنها نیز به دیابت نوع ۱ مبتلا بودهاند به صورت موروثی به نسلهای بعدی منتقل شود. در صورت تشخیص دریابت در کودک شما، قدم مهم بعدی شناخت روشهای پایین آوردن قند خون کودکان است.
علایم دیابت نوع ۱ در کودکان:
- احساس تشنگی بیش از حد معمول و خارج از حد طبیعی
- احساس گرسنگی مفرط
- کاهش وزن ناگهانی
- ضعف و تاری دید
- ادرار زیاد تحریک پذیری یا تغییرات خلق و خو
معرفی راهکارهای پایین آوردن قند خون کودکان مبلا به دیابت نوع ۱
مراقبت از کودکان با دیابت نوع ۱ بسیار حائز اهمیت است. در بین باید به قرار دادن میزان قند خون در رنج سلامت توجه شود. به همین خاطر برنامه مراقبتهای این بخش در ۳ مرحله خلاصه میشود:
- بررسی و کنترل سطح قند خون به طور میانگین ۵ تا ۸ بار در طی روز
- مصرف انسولین در صورت نیاز و با تجویز پزشک
- داشتن یک رژیم غذایی مناسب با توجه به میزان کربوهیدراتها تحرک و فعالیت بدنی منظم در کودکان
شما باید این نکته را توجه بگیرید که تمامی این مراحل باید بر اساس تجویز پزشک انجام بگیرید و دستورالعمل نگهداری از هر کودک بر اساس شرایط و درجه سنی متفاوت خواهد بود.
کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع ۱ نیز میتوانند بر اساس صلاح دید پزشکان انواع مواد غذایی از جمله شیرینی جات را مصرف کنند. اما نکته مهم کنترل، مدیریت و اندازه گیری سطح گلوکز است؛ که برای پایین آوردن قند خون کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ بیش از هر چیز مورد توجه قرار میگیرد.
دیابت نوع ۲ در کودکان
عامل اصلی دیابت نوع ۲ عدم کنترل و پایین آوردن قند خون کودکان میباشد. مصرف بی رویه مواد قندی میتواند باعث افزایش سطح گلوکز در خون شده و عواقب جدی را در پی داشته باشد. تغذیه نامناسب و کم تحرکی در کودکان میتواند از عوامل اصلی این مشکل محسوب شود. اگرچه دلیل اصلی بروز دیابت در کودکان مشخص نیست اما برخی از موارد میتواند در این بین تاثیرگذار باشد:
- زایمان زودرس و تولد نوزاد نارس
- سوابق خانوادگی و دلایل ژنتیکی
- وزن بیش از حد مجاز و وجود بافت چربی زیاد
علائم دیابت نوع ۲ در کودکان:
به طور کلی علائم دیابت در نوع ۱ و ۲ میتواند تا حدود زیادی مشابه هم باشند بنابراین شما میتوانید با دیدن نشانه هایی از جمله موارد زیر به دیابت مشکوک شده و با تست قند خون و مراجعه به پزشک برای پایین آوردن قند خون کودکان اقدام کنید:
- خستگی
- حالت تهوع
- تاری دید
- تکرر ادرار خشکی دهان و افزایش تشنگی
راهکارهای کنترل دیابت نوع ۲ در کودکان
اگر به عنوان والد قصد کمک به فرزندتان را دارید لازم است تا در ابتدایی ترین گام آموزشهای لازم در این زمینه را ببینید. یکی از مسائل جدی در بحث دیابت و پایین آوردن قند خون کودکان کنترل و مدیریت این مسئله است. بنابراین روشهای زیر میتواند برای این منظور مفید و موثر باشد.
- داشتن تغذیه سالم و برنامه غذایی مناسب
- فعالیت بدنی منظم
- استفاده از انسولین یا سایر داروهای مربوط به پایش قند خون جراحی برای کاهش وزن درصورت تجویز پزشک
درمانهای خانگی و اقدامات لازم برای تغییر در زندگی
برای آنکه بتوانید به فرزندتان برای کنترل دیابت کمک کنید نیاز به صبر و حوصله زیادی دارید. زیرا بررسی و نگه داریها میتواند در طی روز تکرار شوند. البته بعد از گذشت مدتی سبک زندگی افراد به مرور با این مسئله وفق پیدا میکند و در جهت مهار کردن این بیماری همگام میشود. اما کنترل دیابت در کودکان میتواند تا حدودی دشوارتر باشد. به همین منظور لازم است برخی نکات را در شیوه زندگیتان جدی بگیرید.
فرزندتان را تشویق کنید که نقش فعالی در مدیریت و کنترل دیابت بازی کند. زیرا این مسئله میتواند نیاز به اقدامات مادام المعمر داشته باشد. پس لازم است که به مرور به یک استقلال نسبی در زمینه مراقبتها برسد.
بهتر است به کودکتان بیاموزید چگونه باید سطح خون را به درستی آزمایش کرد و چه نکات و مولفههایی را باید در این زمینه رعایت نمود. تا در مواقع لازم بتواند داروهای تجویز شده را مصرف یا انسولین تزریق کند.
روشهای پایین آوردن قند خون کودکان را آموزش دهید. و فرزندتان را به خوردن مواد غذایی سالمتر شویق کنید و سعی کنید آگاهی افراد خانواده را در زمینه تغذیه افزایش بدهید.
در نهایت لازم است که حتما ساعاتی در روز را برای تحرک بدنی و ورزش کودک مدنظر قرار دهید. فعالیت بدنی علاوه بر بهبود روحیه کودکان میتواند کمک بسزایی در تنظیم قند خون داشته باشد و موجب تقویت وضعیت بدنی شود. پیشنهاد میکنم لیست بهترین ورزش برای بیماران دیابتی را مطالعه نمایید. با تشویق کودکان برای جذب شدن به سمت ورزش مورد علاقهشان تاثیرات چشمگیری را میتوان در سالمتها و الگوی تغذیه مشاهده کرد.
روش های مقابله و حمایت برای کنترل دیابت در کودکان
به طور کلی اگرچه زندگی با دیابت میتواند برنامههای زندگی را دستخوش تغییراتی کند اما این مسئله نباید کودکان و زندگی آنها را تحت الشعاع قرار داده و فعالیتهای آنان را مختل کند. بنابراین تنها اصل مهم در این کار مدیریت و کنترل میباشد. که این امر با همکاری کودک، خانواده و مدرسه امری امکان پذیر است.
روحیه بخشی به فرزند و آموزش درست و اصولی یکی از مهمترین گامها در کنترل دیابت در کودکان محسوب میشود و میتواند از عوارضی همچون افسردگی جلوگیری کند. در صورتی که احساس میکنید فرزندتان در کنار آمدن با پروسه درمان و مدیریت دیابت دچار مشکل شده است پیشنهاد میکنیم حتما از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.
کارهایی که شما میتوانید به منظور مدیریت و پایین آوردن قند خون کودکان انجام دهید:
در صورتی که پزشک قصد بررسی قند خون را دارد بهتر است کودک به مدت ۸ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشد. شما میتوانید فهرستی از علائم فرزندتان تهیه کنید و این مسائل را به پزشک در میان بگذارید و سوالاتتان را در این زمینه بپرسید.
درباره تغذیه سالم اطلاعات کسب کنید. استفاده بیشتر از فیبر، نوشیدن آب، کنترل پروتئین و منیزیم میتواند نقش مهمی در دیابت داشته باشد. بهتر است استفاده از غذاهایی با شاخص گلسیمی را بیشتر در برنامه قرار دهید. موادی با شاخص گلیسمی میتواند سطح قند خون را در دیابت نوع ۱ و ۲ کاهش دهد.
از جمله مواد غذایی دارای ویژگی گفته شده شامل گوشت،تخم مرغ، جو، لوبیا، عدس، ذرت، دانههای خوراکی میوههای فاقد نشاسته و … میباشد. پیشنهاد میکنم برای اطلاع دقیقتر، درباره رژیم غذایی بیماران انسولینی مطالعه کنید.
کلام آخر:
در این محتوا با بررسی جامع دیابت نوع ۱ و ۲ و راهکارهای پایین آوردن قند خون کودکان کمک کردیم تا اطلاعات کاملی در زمینه مدیریت دیابت در اختیار شما بگذاریم. نکاتی همچون کاهش استرس و فراهم کردن فضایی با آرامش میتواند به کودکان و نوجوانان برای سازگار شدن با سبک زندگی جدید موثر باشد.
با تغییر الگوهای زندگی کنترل دیابت در کودکان یکی از موارد جدی در سطح بین المللی محسوب میشود که امروزه باید بیش از پیش به آن پرداخت. ممنون که تا انتها همراه ما بودید. لطفا نظرات و تجربیاتتان را درباره کنترل دیابت در کودکان با ما به اشتراک بگذارید. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازههای پزشکی پیگیری نمایید.
لیست منابع:
https://kidshealth.org/en/parents/diabetes-control.html
https://kidshealth.org/en/parents/treating-type1.html
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/type-1-diabetes/symptoms-causes/syc-20353011https://www.darmankade.com/blog/type-1-and-2-diabetes/