علائم تب مالت در دسته علائم رایج بیماری‌های عفونی قرار ندارد و این بیماری کاملا در مراحل ابتدایی قابل تشخیص است. تب مالت یک بیماری رایج باکتریایی محسوب میشود که در مکان‌های خاص بین افرادی که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت منتقل میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی علائم تب مالت و روش‌های درمان تب مالت با تیم تولید محتوای انجمن توسعه سلامت مهر پارسی همراه باشید.
بیماری تب مالت چیست؟
قبل از بررسی علائم تب مالت بهتر است با چیستی این بیماری آشنا شویم. در علم پزشکی یکسری بیماری‌ها هستند که بین انسان و حیوانات مشترک‌اند. عامل این بیماری باکتری بروسلا است. تب مالت از این دسته بیماریهاست که از حیوان به انسان منتقل میشود. این بیماری در دام‌ها بیشتر دیده میشود.
تب مالت یا بروسلوزیس از طریق تنفس دامی به انسان منتقل نمیشود بلکه در محصولات لبنی مثل شیر، پنیر و لبنیات غیر پاستوریزه از حیوانات به انسان منتقل میشود. این بیماری در ایالات متحده آمریکا شیوع ندارد اما در سراسر دنیا از عفونت‌های شایع باکتریایی به حساب میایند. روند درمان تب مالت طولانی است چون این بیماری میتواند در طول درمان چندین بار مجدد عود کند.
بررسی باکتری بروسلا
بروسلا عمدتا عامل بیماری بروسلوزیس یا تب مالت است. این باکتری در دسته کوکوباسیل‌های میله‌ای است که گرم منفی و کوچک است و نمای میکروسکوپی آن بصورت قرمز دیده میشود. بروسلا یک انگل داخل سلولی است که غیر متحرک است و اسپور ندارد. بروسلا بصورت هوازی رشد میکند یعنی برای رشد نیاز به اکسیژن دو اتمی دارد.
بروسلا در پستانداران اهلی و وحشی شیوع دارد. اگر دام‌های مبتلا به این باکتری، درمان نشوند؛ در دوران بارداری دام‌ها، سقط جنین دیده میشود. کاهش تولید شیر و ناباروری دام‌ها از عوارض ابتلای پستانداران به این باکتری است که دو بعد بهداشتی و اقتصادی یک جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد.
سویه‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام به تفکیک حیواناتی را آلوده کرده‌اند. بروسلوز ملیتنسیس، آبورتوس، سویس، کانیس، اویس، به ترتیب بز، گاو، خوک، سگ و گوسفند را آلوده میکنند. که شایع‌ترین سویه بروسلوز ملیتنسیس است.
راه انتقال بروسلا به حیوانات و انسان چگونه است؟
باکتری بروسلا باید ابتدا حیوانات را آلوده کند و سپس از طریق محصولات دامی و لبنی این بیماری به انسان منتقل شود.
انتقال بروسلا به حیوانات
بروسلا میتواند در حیوانات از طریق خوراک آلوده به مدفوع دامی که به این باکتری مبتلا شده منتقل شود. اگر پوست حیوانی زخم باشد، این زخم میتواند آلودگی بروسلا را منتقل کند. همچنین ملتحمه چشم و آلودگی پستان دام در اثر شیردوشی میتواند عامل انتقال بروسلا به دام باشد. از طرفی قرار گیری دام آلوده به بروسلوز بین دام‌های سالم، از طریق تنفس و استنشاق این باکتری منتقل میشود.
انتقال بروسلا به انسان
امکان انتقال تب مالت از انسان به انسان صفر است. تنها راه انتقال تب مالت، حیوان آلوده به بروسلا است. مصرف لبنیات آلوده، محصولات گوشتی آلوده، باعث سرایت بیماری از حیوان به انسان میشود. افرادی که دچار کم خونی، مشکلات معده و کسانی که سوابق جراحی دارند، بیشتر در معرض ابتلا هستند. همچنین کسانی که با حیوانات بیشتر در ارتباط‌اند مثل کشاورزان، دامداران، قصابان و دامپزشکان نیز بیشتر گرفتار این بیماری میشوند.
علائم بیماری تب مالت
عمده انتقال علائم تب مالت از طریق خوک، بز، گوسفند و گاو است. تب مالت بیماری است در مردان بین ۲۰ تا ۶۰ سال بسیار رایج و شایع است. علائم تب مالت مستقیم اعضای خون ساز را در بدن مورد هدف قرار میدهند؛ این اعضا شامل: کبد، طحال، مغز استخوان و گره‌های لنفاوی است. تب مالت میتواند به دو نوع حاد و مزمن بروز کند. این بیماری دوره کمن و نهفتگی ۵ الی ۶۰ روز حتی چندین ماه را دارد.
۱. علائم تب مالت حاد
- بزرگ شدن گره‌ها و غدد لنفاوی
- سردرد
- درد ستون فقرات در اثر کوچک‌ترین لمس
- لرز
- تب
- تعریق بیش از حد نرمال
- خستگی بدنی و فیزیکی
۲. علائم تب مالت مزمن
- ناتوانی‌های جنسی
- بروز آبسه در کلیه، مغز و تخمدان‌ها
- درد عضلانی (کمتر از نوع حاد)
- کاهش وزن ناگهانی
- یبوست
- بروز مشکلات قلب، استخوان و کبد
۳. علائم تب مالت در کودکان
این علائم تظاهرات بالینی واضحی را در کودکان ایجاد نمیکند به این معنا که این تظاهرات فرم خاصی ندارد. در برخی موارد دیده شده که طحال کودک بزرگ شده است و گاهی بزرگ شدن غدد لنفاوی جلب توجه کرده است. اما بروز بثورات پوستی مثل تب خال و پورپورا در کودکان نشانه‌ی تب مالت است.
تب مالت چه عوارضی دارد؟
تب مالت تا سالها در بدن میماند. درد بدن، ضعف، سستی، کم خوابی، هذیان، افسردگی، سندروم مننژه، تشویش از عوارض عدم درمان تب مالت است.
چگونه از ابتلا به تب مالت پیشگیری کنیم؟
- بهتر است از مصرف لبنیات غیر پاسوریزه مثل شیر باز و گوشت‌های تایید نشده خودداری کنید.
- رعایت بهداشت کار برای قصابان بهترین راه پیشگیری از ابتلا به تب مالت است.
- هنگام تتماس با دام‌ها چه آلوده و چه سالم باید از وسایل محافظت شخصی مثل ماسک، دستکش و شیلد استفاده کنید.
- دام پروران میبایست دام‌های خود را واکسیناسیون کنند و حداقل این کار را هر ۷ سال تکرار کنند.
روش‌های تشخیص بیماری تب مالت
انواع تست‌های آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری تب مالت استفاده میشود. این تست‌ها عمدتا برای بررسی آنتی بادی‌های موجود ناشی از باکتری را اندازه گیری میکند. این آنتی بادی‌ها شامل IgA ، IgG ، IgM میباشند.
این آنتی بادی‌های IgA ، IgG ، IgM عمدتا در انتهای هفته‌ی دوم در مرحله‌ی حاد بیماری در سرم فرد نمایان هستند و در هفته‌ی سوم تا ششم به حداکثر مقدار خود در سرم میرسند. در این بیماری ابتدا IgM و بعد IgG تولید میشود و این دو آنتی بادی در روند بهبودی کاهش پیدا میکنند.
تست رایت ( wright )
بعد از بروز علائم تب مالت تست رایت برای تائید حضور این باکتری انجام میشود. روش این تست اینگونه است که ابتدا از آزمنایش Rapid استفاده میشود و اگر مثبت باشد برای تعیین تیتر آنتی بادی از تست تیتراسیون استفاده میشود در آخرین لوله‌ای که آگلوتیناسیون دیده شود، تیتر آنتی بادی گزارش میشود. تیتراسیون ۱/۸۰ به معنای مثبت بودن تست و تیتر ۱/۴۰ به معنای قرارگیری فرد در مرحله ی خطرناک بیماری است.
تست کومبس رایت ( Coomb′s Wright )
از این تست برای تشخیص بیماری در مرحله‌ی مزمن استفاده میشود. این تست برای بررسی انواع آنتی بادی IgG استفاده میشود. چون بیماری در فاز مزمن است امکان خطا با توجه به ناقص بودن آنتی بادی‌ها وجود دارد پس این تست را چند بار انجام میدهند تا از نتیجه اطمینان حاصل کنند.
تست مرکاپتواتانول ( ۲ME )
مرکاپتواتانول بعد از مثبت شدن تست رایت به لوله‌های آزمایش اضافه میشود تا امکان خطا به صفر برسد. اگر تیتر رایت در فردی که علائم تب مالت را دارد کم باشد و نتیجه کشت منفی باشد، از این تست برای اطمینان استفاده میشود. این ماده پیوند‌‍های دی سولفیدی در IgM را تخریب میکند تا تیتر IgG درست بدست بیاید. اگر فرد در مرحله‌ی مزمن باشد تست مرکاپتواتانول مثبت ولی در اوایل بیماری که هنوز IgG به میزان کافی تولید نشده است؛ این تست ممکن است منفی باشد.
کشت خون و مغز استخوان
ایراد این تست این است که در فردی با علائم تب مالت که در وضعیت مزمن بیماری است این تست منفی میشود. پس از کشت خون و مغز استخوان برای تشخیص بیماری در مراحل ابتدایی و حاد استفاده میشود.
روش‌های درمان تب مالت
با توجه به اینکه تب مالت یک بیماری باکتریایی است، درمان تب مالت با آنتی بیوتیک آغاز میشود. بیمار باید آنتی بیوتیک را ۶ الی ۸ هفته مرتب و بدون کوتاهی مصرف کند. این آنتی بیوتیک‌ها عمدتا شامل استرپتومایسین، جنتامایسین، ریفامپین، داکسی سایکلین و … هستند که باید تحت نظر پزشک و با نسخه تهیه و مصرف شوند.
کلام آخر
خیلی ممنون که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. در این مقاله به علائم تب مالت و درمان تب مالت پرداختیم. اگر این مطلب برایتان مفید بوده است؛ نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید. اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید و یا اگر در این باره تجربه‌ای دارید برای ما بنویسید. پیشنهاد میکنم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید نمایید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری نمایید.
